Putin Trump’a yalan söyledi iddiası ve Tomahawk kartı: Washington–Moskova hattında yeni gerilim
Eski ABD Ukrayna temsilcisi Kurt Volker, Putin’in Ukrayna konusunda Trump’a sözünü tutmadığını öne sürerek Washington’un Kiev’e Tomahawk füzeleri göndermeye yönelebileceğini söyledi. Moskova “yeni gerilim” uyarısı yaparken, kararın sahaya ve diplomasinin ritmine etkileri tartışılıyor.
Yerel Gündem 
“Putin Trump’a yalan söyledi” iddiası ve Tomahawk kartı: Washington–Moskova hattında yeni gerilim
YEREL GÜNDEM / WASHINGTON, ABD
Volker’dan çarpıcı iddia: “Trump zayıf gösterildi, bu artık kişisel”
ABD’nin eski Ukrayna Müzakereleri Özel Temsilcisi Kurt Volker, yaptığı değerlendirmede, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna konusunda Donald Trump’a verdiği sözü tutmadığını ve bunun Trump’ı “zayıf gösterdiğini” savundu. Volker’a göre bu tablo, Washington’un Kiev’e Tomahawk seyir füzeleri gönderme kararını hızlandırabilir. Eski temsilci, “Trump zayıf görünmekten hoşlanmaz; konu onun için kişisel hâle geldi” derken, uzun menzilli füze kartının Moskova’yı yeniden masaya çekebileceğini ileri sürdü.
Arka plan: Alaska teması, Beyaz Saray buluşması ve boşa düşen söz
Trump’ın Putin’le Alaska’da yaptığı görüşmenin hemen sonrasında, 18–19 Ağustos tarihlerinde Beyaz Saray’da Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ve bazı Avrupa Birliği liderleri ağırlanmış, Trump bu temasların ardından “Zelenskiy–Putin görüşmesi ayarlanabilir” mesajı vermişti. Volker, Trump’ın bu güvenceyi Putin’le telefonda bizzat teyit ettiğini, ancak Kremlin’in daha sonra bu olasılığı reddettiğini belirtiyor. Bu kopuş, Washington’da “Moskova, yakınlaşmayı tavizle eşleştirip karar süreçlerini etkilemeye çalışıyor” değerlendirmelerini güçlendirdi.
Moskova’nın mesajı: “Tomahawk olumlu havayı bozar”
Kremlin kanadı, ABD’nin Ukrayna’ya Tomahawk vermesinin “ikili ilişkilerde yeni bir gerilim başlatacağı” uyarısını yineliyor. Moskova ayrıca, bu füzelerin kullanımının Amerikan personelini çatışmaya doğrudan dâhil edeceğini öne sürüyor. Daha önce de uzun menzilli füzeler, F-16 savaş uçakları ve Abrams tankları gündeme geldiğinde benzer tehdit diline başvurulmuştu. Washington’da ise bu söylem, “karar alma mekanizmasına baskı” olarak okunuyor.
Tomahawk’ın sahadaki anlamı: Derinlik ve caydırıcılık
Kiev yönetimi, 1.600–2.500 kilometre menzile ve yaklaşık 400–450 kilogram harp başlığına sahip Tomahawk’ı “derin saldırı” kapasitesini kurumsallaştıracak bir araç olarak görüyor. Bugün Batı’dan tedarik edilen füzeler arasında Storm Shadow/SCALP sınıfının 250 km civarındaki menzili, Rusya’nın derinlikteki askerî/lojistik hedeflerine karşı süreklilik sağlamada sınır oluşturuyor. Ukrayna’nın yerli dron ve seyir sistemi niteliğindeki çözümleri ise daha düşük harp başlığı yükü nedeniyle stratejik etkiyi tek başına taşımakta zorlanıyor. Bu nedenle Tomahawk, komuta-kontrol ve enerji altyapısı gibi hedeflere yönelik baskıyı artırabilecek “oyun değiştirici” bir nitelik taşıyor.
Savaşın ekonomik cephesi: Rafineriler, yakıt sıkıntısı ve strateji
Ukrayna, son aylarda Rusya’nın enerji altyapısına dönük saldırıları yoğunlaştırdı. Rusya genelinde çok sayıda rafinerinin geçici devre dışı kalması, yakıt arzına ilişkin dalgalanmaları beraberinde getirdi. Kiev, bu stratejiyle Rusya’nın cephe gerisindeki ikmal-onarım döngüsünü aksatmayı, hava-kara unsurlarıyla eşgüdümlü bir baskı kurmayı hedefliyor. Tomahawk gibi uzun menzilli sistemler, bu baskının coğrafi kapsamını ve operasyonel esnekliğini artırma potansiyeli nedeniyle dikkat çekiyor.
Washington’da hesap: “Hızlı sonuç mu, uzun vadeli denge mi?”
Volker’ın çizdiği çerçeve, iki ayrı dengeyi aynı anda tartıya koyuyor:
-
Siyasi psikoloji: “Putin yalan söyledi” tezi, Trump’ın “hızlı sonuç” içgüdüsünü tetikleyebilir. Kısa vadeli güç gösterisi, Washington’da karar alma ritmini hızlandırabilir.
-
Stratejik sürdürülebilirlik: Uzun menzil, tek baskı aracı değil. Lojistik destek, mühimmat tedariki, hava savunma entegrasyonu ve hedefleme istihbaratı gibi unsurlar olmadan kalıcı kazanım sağlamak güç.
Riskler ve fren mekanizmaları
Uzmanlara göre uzun menzilli mühimmatın transferi, üç başlıkta dikkat gerektiriyor:
-
Tırmanma yönetimi: Saldırı/karşılık döngüsünün bölgesel yayılma riskine karşı açık “kırmızı çizgi” ilanı ve iletişim kanallarının açık tutulması.
-
Hukuk ve koalisyon uyumu: Müttefiklerin angajman kuralları ile uluslararası hukuka uygunluk, operasyonların meşruiyet zeminini belirliyor.
-
Tedarik-bakım sürekliliği: Stok, bakım, eğitim ve hedefleme zincirinin sürdürülebilir kurgulanması, tek atımlık psikolojik etkiyi stratejik kazanıma çevirebilmenin şartı.
Önümüzdeki senaryo: Tomahawk pazarlığı ve “yeniden angajman” ihtimali
Kremlin, ikili ilişkilerde “olumlu hava”yı Washington’dan beklenen tavizlerle eşleştirerek kararları etkilemeye çalışıyor; Washington ise Moskova’yı masaya çekmek için “maliyet yükseltme” seçeneğini açık tutuyor. Tomahawk kartı bu denklemde bir kaldıraç olarak öne çıkıyor. Ancak hangi yönde karar alınırsa alınsın, tablo şunu gösteriyor: Ukrayna savaşında stratejik inisiyatifi belirleyecek olan şey tek bir silah sistemi değil; siyasi irade, koalisyon uyumu ve tedarik zincirlerinin dayanıklılığı olacak.
