18 Mart Zaferi: Çanakkale Nasıl Savunuldu, İngilizler Nerede Hata Yaptı?
18 Mart 1915’te Osmanlı ordusu, İtilaf Devletleri’nin Çanakkale Boğazı’nı geçmesini engelleyerek tarih yazdı. İngiltere’nin hataları, Nusret Mayın Gemisi’nin kritik rolü ve Mustafa Kemal’in dehası, Osmanlı’nın bu büyük zaferini mümkün kıldı.
Yerel Gündem 
18 Mart Zaferi: Çanakkale Nasıl Savunuldu, İngilizler Nerede Hata Yaptı?
YEREL GÜNDEM / ÇANAKKALE
Osmanlı'nın Direnişi, Dünya Tarihini Değiştirdi
Eğer İtilaf Devletleri Çanakkale Boğazı'nı geçebilseydi, Birinci Dünya Savaşı'nın seyrinin tamamen değişebileceği konuşuluyor. Tarihçiler, Osmanlı'nın savaştan çekilebileceğini, İtilaf Devletleri'nin Batı Cephesi'ne odaklanarak Almanya'yı daha hızlı yenebileceğini düşünüyor. Hatta bazı araştırmalara göre, Rusya'da devrim bile olmayabilir, Sovyetler Birliği hiç kurulmayabilirdi.
Ancak Çanakkale geçilemedi. Osmanlı'nın beklenenden çok daha güçlü bir savunma yapması, İngiliz ve Fransız güçlerinin ağır kayıplar vererek geri çekilmesine neden oldu.
Peki, Osmanlı’yı kolayca yeneceğini düşünen İngiltere nerede hata yaptı?
İngilizler Neden Çanakkale’ye Yöneldi?
1914'te başlayan Birinci Dünya Savaşı, hem İtilaf Devletleri (İngiltere, Fransa, Rusya) hem de İttifak Devletleri (Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı) için kanlı ve uzun bir mücadeleye dönüştü.
Bu süreçte, özellikle Rusya büyük bir baskı altındaydı. İngiltere ve Fransa'nın, müttefikleri olan Rusya'ya silah ve mühimmat gönderebilmesi için Karadeniz’e erişim sağlaması gerekiyordu. Ancak Osmanlı'nın kontrolündeki Çanakkale Boğazı, bu bağlantıyı kesiyordu.
İtilaf Devletleri, Osmanlı'yı savaş dışı bırakarak:
- Balkan ülkelerini yanlarına çekmeyi,
- Almanya'yı güneyden kuşatmayı,
- İstanbul’u ele geçirerek Osmanlı yönetimini teslim olmaya zorlamayı hedefliyordu.
Bu plana öncülük edenlerden biri, dönemin İngiltere Donanma Bakanı Winston Churchill oldu.
İngiltere’nin En Büyük Hatası: Osmanlı Ordusunu Küçümsemek
İtilaf Devletleri, Osmanlı ordusunun savaşmadan teslim olacağını düşündü. Bunun en büyük nedeni, 1912-1913 Balkan Savaşları’nda Osmanlı'nın ağır yenilgiler almasıydı. Bu yüzden, Çanakkale Boğazı'nı geçmenin kolay olacağına inanarak daha eski ve modern olmayan savaş gemilerini bölgeye gönderdiler.
Ancak Osmanlı, Çanakkale'yi geçilmez hale getiren çok önemli bir savunma hazırlamıştı:
- Boğazın her iki tarafına güçlü topçu bataryaları yerleştirildi.
- Gizli savunma hatları oluşturuldu.
- Deniz yoluna mayınlar döşendi.
18 Mart 1915: Nusret Mayın Gemisi Savaşı Değiştirdi
İtilaf Devletleri, 18 Mart 1915’te Çanakkale Boğazı'na büyük bir saldırı başlattı. Ancak mayın temizleme işlemi tam olarak başarıya ulaşamamıştı.
Osmanlı’nın en büyük hamlelerinden biri, Nusret Mayın Gemisi’nin Karanlık Liman’a son anda döşediği mayınlar oldu.
Bu mayınlar nedeniyle:
- Fransız Bouvet savaş gemisi battı.
- İngiliz Irresistible ve Ocean gemileri ağır hasar aldı.
- İtilaf Devletleri, geri çekilmek zorunda kaldı.
Deniz harekâtı başarısız olunca İtilaf Devletleri, kara harekâtına yönelmeye karar verdi.
Kara Savaşları: Mustafa Kemal ve Türk Direnişi
25 Nisan 1915’te Gelibolu Yarımadası’na İngiliz, Fransız, Avustralya ve Yeni Zelanda birlikleri çıkarma yaptı.
Ancak Osmanlı ordusu, iyi hazırlanmıştı ve bölgeyi çok iyi biliyordu.
Bu süreçte, Mustafa Kemal’in askeri dehası ön plana çıktı:
- Conkbayırı ve Anafartalar’da başarılı savunmalar yaptı.
- "Ben size taarruzu değil, ölmeyi emrediyorum!" diyerek askerlerine ilham verdi.
- İngiliz ve Anzak birliklerinin ilerlemesini durdurdu.
Kara savaşları tam 8 ay sürdü ve Osmanlı ordusu savunmasını bırakmadı.
Sonunda İtilaf Devletleri, 1915 Aralık ayından itibaren gizlice geri çekilmeye başladı ve Çanakkale Savaşı Osmanlı'nın zaferiyle sonuçlandı.
Çanakkale Zaferinin Sonuçları
1. Dünya Savaşı’nın kaderini değiştiren bu zafer, birçok tarihi gelişmeye yol açtı:
✔ Osmanlı, savaşta daha uzun süre dayanmayı başardı.
✔ İngiltere, büyük bir prestij kaybına uğradı.
✔ Winston Churchill, Donanma Bakanlığı görevinden istifa etti.
✔ Avustralya ve Yeni Zelanda’da ulusal bağımsızlık fikirleri güçlendi.
✔ Mustafa Kemal, uluslararası bir kahraman haline geldi.
Çanakkale Zaferi, "Çanakkale Geçilmez" sözünü tarihe kazıdı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına giden yolda önemli bir dönüm noktası oldu.
