ABD ve Rusya’nın İstanbul’daki ikinci zirvesi: Büyükelçilikler ve diplomatik normalleşme masada
ABD ve Rusya heyetleri, İstanbul'da ikinci kez bir araya geldi. Görüşmelerde büyükelçilik faaliyetlerinin normalleştirilmesi konuşulurken, Ukrayna krizi gündem dışı bırakıldı. Türkiye, yeniden diplomatik arabulucu rolü üstlendi.
Yerel Gündem 
ABD ve Rusya’nın İstanbul’daki ikinci zirvesi: Büyükelçilikler ve diplomatik normalleşme masada
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
ABD ve Rusya arasındaki diplomatik temaslar, İstanbul'da düzenlenen ikinci görüşmeyle devam etti. Rusya'nın İstanbul Başkonsolosluğu'nda gerçekleşen toplantı, özellikle büyükelçilik faaliyetlerinin normalleşmesine odaklandı. Ancak Ukrayna krizi gibi jeopolitik konular gündeme alınmadı.
İstanbul'da ikinci buluşma: İlişkilerde teknik adımlar
Görüşmede Rus tarafını yeni atanan ABD Büyükelçisi Aleksandr Darçiyev temsil ederken, ABD heyetine Rusya ve Orta Avrupa politikalarından sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Vekili Sonata Coulter başkanlık etti. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, toplantının iki ülke dışişleri bakanlıklarının koordinasyonunda gerçekleştiğini belirterek, asıl amacın ikili ilişkilerin teknik düzeyde yeniden yapılandırılması olduğunu ifade etti.
ABD Dışişleri Bakanlığı da görüşmenin içeriğine dair yaptığı açıklamada, karşılıklı olarak büyükelçilik operasyonlarının işleyişinin ele alındığını, siyasi gündem maddelerinin özellikle dışarıda bırakıldığını duyurdu. Bakanlık Sözcüsü Tammy Bruce, “Normalleşme ancak Rusya ve Ukrayna arasında barış sağlandığında mümkün olabilir” açıklamasında bulundu.
İlk adım Riyad’da atıldı, karar İstanbul’da olgunlaştı
İstanbul’daki bu ikinci buluşma öncesinde ABD ve Rusya heyetleri, Şubat ayında Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da 4,5 saat süren kritik bir toplantı gerçekleştirmişti. O görüşmede, iki ülkenin diplomatik misyonlarının işleyişiyle ilgili müzakerelerin İstanbul’da devam etmesi kararlaştırılmıştı.
Riyad’daki toplantıya Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Başkan Putin’in dış politika danışmanı Yuri Ushakov katılmıştı. ABD tarafı ise Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Ortadoğu özel temsilcisi Steve Witkoff ve ulusal güvenlik danışmanı Mike Waltz gibi kritik isimlerden oluşmuştu.
Türkiye’nin arabuluculuğu yeniden öne çıkıyor
Toplantının İstanbul’da yapılması, Türkiye’nin jeopolitik arabuluculuk rolünü bir kez daha gündeme taşıdı. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Şubat 2022'den bu yana Türkiye’nin savaşın taraflarıyla dengeli ilişkiler kurduğunu ve arabuluculuğa her zaman hazır olduklarını ifade etmişti.
Mart ayında Washington’a resmi ziyarette bulunan Hakan Fidan’a ABD tarafından da bu yönde açık destek verilmişti. ABD Dışişleri, Bakan Rubio’nun ziyarette Türkiye’den Ukrayna’da barış süreci için destek istediğini açıklamıştı.
Esenboğa'da gerçekleşen mahkum takası: MİT diplomasisi
Geçtiğimiz yıl Türkiye’nin arabuluculuğuyla gerçekleştirilen mahkum takası operasyonu da ABD-Rusya diyaloğunda Ankara’nın güvenilirliğini pekiştirmişti. Ağustos 2024’te Esenboğa Havalimanı’nda düzenlenen rehine değişimi operasyonu, MİT’in istihbarat diplomasisiyle planlanmıştı.
26 kişiyi kapsayan bu operasyon, ABD, Almanya, Polonya, Norveç, Rusya ve Belarus’un cezaevlerinde bulunan mahkumları kapsayan en geniş kapsamlı takas süreci olmuştu. Bu süreç, Türkiye’nin diplomatik kulislerde yalnızca arabulucu değil, aynı zamanda etkin bir kriz çözüm platformu olabileceğini de göstermişti.
Ukrayna krizi gündem dışı kalsa da perde arkasında var
Her ne kadar Ukrayna krizi toplantı gündeminde yer almamış olsa da, görüşmelerin temelinde bu savaşın diplomatik sonuçları yatıyor. Taraflar, doğrudan barış görüşmesi yapmak yerine, büyükelçilik işleyişleri üzerinden ilişkileri teknik düzeyde yeniden kurmayı amaçlıyor.
ABD ile Rusya arasındaki bu ikinci İstanbul buluşması, taraflar arasındaki temas kanallarının tamamen kopmadığını ve diyalog için hâlâ diplomatik yolların açık tutulduğunu gösteriyor. Bundan sonraki sürecin barışa mı, yoksa yeni bir diplomatik dengeye mi evrileceği, ilerleyen görüşmelere bağlı olarak şekillenecek.
