Bornova’daki İmar Planı Tartışması: Batıçim’e Kıyak İddiası Meclis Tutanağına Girdi
Bornova Erzene’de 234 hektarı kapsayan Bakanlık planı, kamuya terk oranları ve kamulaştırma yükü üzerinden tartışma yarattı. Bornova Belediye Başkanı Ömer Eşki, “komşu parsellerde yüksek terk, iki büyük parselde yüzde 1” iddiasıyla planı eleştirdi; Bakanlık ve şirket kanadından yanıt bekleniyor.
Yerel Gündem 
Bornova’daki İmar Planı Tartışması: “Batıçim’e Kıyak” İddiası Meclis Tutanağına Girdi
YEREL GÜNDEM / İZMİR
İddialar nasıl gündeme geldi?
Erhangulenc.com’da yer alan haberlerde, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca İzmir Bornova Erzene Mahallesi’nde 234 hektarlık alanda yapılan imar düzenlemesiyle Batıçim’e “büyük çıkar sağlandığı” öne sürüldü. Söz konusu iddialar, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nin önceki akşamki oturumunda, plan alanının da içinde bulunduğu ilçenin belediye başkanı Ömer Eşki’nin açıklamalarıyla yerel siyasetin ana gündemlerinden biri hâline geldi.
Başkan Eşki ne söyledi?
Bornova Belediye Başkanı Ömer Eşki, meclis kürsüsünde firmanın adını vermeden, “Bornova Papazkuyu’da, Manisa Yolu ve Yeni Çevre Yolu güzergâhında iki büyük parselin bulunduğu alanda bir plan değişikliği talebi önümüze geldi” diyerek, “Sadece yüzde 1 zayiat verilmiş; komşu parsellerde ise yaklaşık 300 vatandaşın bulunduğu bölgede yüzde 57’ye varan kamuya terk oranı uygulanmış. Tüm sosyal donatı alanları komşu bölgeye yığılmış. Bornova Belediyesi’ne 540 milyon TL kamulaştırma yükü doğuyor” ifadelerini kullandı. Eşki, “Bakanlıktan gelen planlara gücümüz yettiğince karşı duracağız” diyerek, planın adil olmadığını savundu.
Planın içeriğine dair tartışmalı başlıklar
Eşki’nin iddialarına göre, yatırımcı şirketin parsellerinde kamuya terk oranının “yüzde 1 civarında” kaldığı; buna karşılık çevredeki vatandaşlara ait parsellerde çok daha yüksek oranlarda kamuya terk istendiği belirtiliyor. Bu tablo, muhalefet sıralarında “emsal ve eşitlik ilkesi” üzerinden eleştirildi. Öne çıkan başlıklar şöyle:
-
Plan kapsamındaki iki büyük parsel için düşük kamuya terk ve “rahat inşaat alanı” iddiası,
-
Komşu parsellerde sosyal donatıların yoğunlaştırılması ve yüksek terk oranı,
-
Belediyeye yüklendiği belirtilen 540 milyon TL’lik kamulaştırma bedeli,
-
Planın yerel idareyle istişare edilmeden ilerlediği eleştirisi.
İlçe belediyesi, teknik ve hukuki incelemelerin sürdüğünü, kurum görüşlerinin ve olası itirazların mevzuatta öngörülen süreçler içinde yapılacağını belirtiyor.
Bakanlık ve şirket cephesinden resmi yanıt bekleniyor
Tartışmalar “plan eşitliği” ve “kentsel adalet” ekseninde büyürken, iddiaların odağındaki Bakanlık ve şirket cephesinden bu haberin yazıldığı ana kadar kapsamlı bir kamuoyu açıklaması gelmedi. Plan değişikliklerinde yetkinin Bakanlık tasarrufunda olabildiği durumlar mevzuatta yer alıyor. Ancak yerelde doğacak altyapı, ulaşım ve kamulaştırma maliyetlerinin paylaşımı ile sosyal donatıların dengeli dağıtımı, benzer planlarda sıkça tartışma konusu oluyor. Bu çerçevede, Bornova’daki planın da kurumlar arası yazışmalar, askı–itiraz süreçleri ve olası yargı denetimi gibi aşamalarda daha fazla şeffaflaşması bekleniyor.
Kent planlamasında “eşit yük–eşit hak” ilkesi
Şehir plancıları, geniş ölçekli planlama çalışmalarında “eşit yük–eşit hak” ilkesinin gözetilmesinin kritik olduğuna dikkat çekiyor. Kamuya terk oranlarının parseller arasında belirgin farklılık göstermesi, sosyal donatı yükünün belli bir alana yığılması ve buna paralel belediyeye yüklü kamulaştırma maliyetleri çıkarılması; şehircilik ilkeleri ve kamu yararı tartışmalarını tetikliyor. Bornova örneğinde de, meclis tutanaklarına giren iddialar, planın eşitlik ve şeffaflık boyutunun önümüzdeki süreçte hukuki ve idari mercilerde daha ayrıntılı değerlendirileceğine işaret ediyor.
Sırada ne var?
Mevzuat uyarınca, Bakanlık onaylı planlarda askı ve itiraz süreçleri işletilebiliyor. İlçe ve büyükşehir belediyeleri, planın kent bütününe etkilerine dair teknik değerlendirme raporlarını kamu kurumlarıyla paylaşabiliyor. İtirazların reddi veya kabulü sonrasında plan kesinleşirse, muhataplar yargı yoluna gidebiliyor. Bornova’daki plan özelinde, Belediye Başkanı Eşki’nin mecliste yaptığı açıklamalar “resmî itiraz ve hukuki takip” niyetinin göstergesi olarak yorumlanıyor.
