Bahçeli’den TRÇ formülü: Askerî blok değil, ekonomi eksenli çok katmanlı ortaklık
Bahçeli, TRÇ önerisini “askerî blok değil, ekonomi merkezli çok katmanlı ortaklık” diye tanımladı. Modelin NATO ile çelişmeyeceğini, enerji–lojistik–finansta ölçülebilir çıktı hedeflediğini söyledi.
Yerel Gündem 
Bahçeli’den ‘TRÇ’ formülü: “Askerî blok değil, ekonomi eksenli çok katmanlı ortaklık”
YEREL GÜNDEM / ANKARA – TÜRKİYE
“NATO ile çelişmeyen, manevra alanını genişleten model”
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, kamuoyunda ses getiren Türkiye–Rusya–Çin (TRÇ) önerisine ilişkin ayrıntıları netleştirdi. Bahçeli, modelin askerî bir blok olarak değil, enerji, ulaştırma, sanayi/teknoloji, finans ve kriz diplomasisi gibi sivil sütunlar etrafında kurgulanması gerektiğini vurguladı. Bu yaklaşımın NATO yükümlülükleriyle çelişmeyeceğini, tersine Türkiye’nin çok kutuplu sistemde etki vektörünü artıracağını savundu. Küresel güvenlikteki belirsizlik sürerse, ortaklığın güvenlik boyutunun da ilerleyen aşamalarda gündeme gelebileceğini belirtti.
Enerji, lojistik, finans: Somutlaştırılan başlıklar
Bahçeli’nin çerçevesine göre, TRÇ’nin enerji ve iklim geçişi başlığında doğal gaz ticaret merkezi (hub) tasarımı, depolama–LNG kapasitesi, nükleer ve yenilenebilir projelerde eş-finansman öne çıkıyor. Ulaştırma–lojistikte Orta Koridor’un demiryolu, Ro-Ro ve liman entegrasyonlarının, gümrükte “tek pencere” uygulamalarıyla birleşmesi, transit sürelerini kısaltarak Türkiye’nin stratejik transit gelirini büyütebilir. Finans tarafında yerel para ile ticaret, swap hatları ve kalkınma bankası benzeri mekanizmalar; yaptırımlar ve döngüsel şoklara karşı tampon işlevi görebilir.
Sanayi/teknolojide eş-üretim; diplomaside üçlü istişare
TRÇ tasarımında uydu–uzay, batarya–elektrikli mobilite, petrokimya ve tarımsal sulama teknolojileri için ortak Ar-Ge ve eş-üretim (co-production) programları öneriliyor. Bu sayede tedarik zinciri yerelleşmesi hızlanabilir. Kriz diplomasisi sütununda ise Suriye, Güney Kafkasya ve Karadeniz’de tahıl koridoru gibi dosyalarda üçlü istişare mekanizmaları, Türkiye’nin arabuluculuk kapasitesini destekleyebilir.
“Çift başlı kartal” vizyonu: Doğu–Batı dengesinde yeni enstrüman
Bahçeli, Türkiye’nin dış politikasını “çift başlı Selçuklu kartalı” metaforuyla tanımlayarak, Doğu ve Batı ile eşzamanlı angajmanı savundu. TRÇ, bu bağlamda tek eksene mahkûm olmayan, katmanlı ve seçici bir enstrüman olarak sunuluyor. NATO’dan kopmadan, Türk dünyası vizyonuyla çelişmeden, ölçülebilir çıktı üreten (maliyet düşüşü, transit süresi kısalması, yerelleşme oranı, yerel para payı, yeni pazar erişimi) bir iş birliği modeli hedefleniyor. Başarının anahtarı ise söylemin kurumsal tasarıma, tasarımın da metriklere bağlanması olacak.
Küresel ağırlık ve potansiyel: “Etki vektörü” iddiası
Bahçeli, Türkiye, Rusya ve Çin’in toplam nüfus, coğrafya, GSYH, ihracat ve savunma göstergelerinde dünya ölçeğinde anlamlı bir paya sahip olduğuna dikkat çekti. Bu potansiyel, yeni bir finans mimarisi, rezerv para adımı, savunma doktrini ve daha adil küresel düzen hedefleri için zihinsel bir çerçeve sunuyor. Bahçeli’ye göre TRÇ, “ittifaklar arası sıfır toplamlı tercih” tuzağına düşmeden Türkiye’ye stratejik manevra alanı kazandırabilir.
