Blair, Trump’ın Barış Kurulu'nda: Gazze’nin geçici yönetimine ilk isim
Trump’ın 20 maddelik Gazze planında Tony Blair “Barış Kurulu”nun ilk üyesi oldu; teknokrat geçiş yönetimi, silahsızlandırma ve yeniden inşa öne çıkıyor.
Yerel Gündem 
Blair, Trump’ın “Barış Kurulu”nda: Gazze’nin geçici yönetimine ilk isim
YEREL GÜNDEM / WASHINGTON, ABD
“Gazze için 20 maddelik plan”ın ilk taşı yerinden oynadı
ABD Başkanı Donald Trump, İngiltere’nin eski başbakanı Tony Blair’in Gazze’yi denetleyecek uluslararası “Barış Kurulu”na katılmak istediğini açıkladı. Trump’ın öncülüğünde hazırlanan ve İsrail–Hamas çatışmasını bitirmeyi hedefleyen 20 maddelik planın omurgasını oluşturan kurul, Gazze’nin geçiş döneminde sivil idareye gözetim sağlayacak. Trump, kurulun diğer üyelerinin ve “ülke liderlerinin” daha sonra duyurulacağını söyledi.
Geçici yönetim: “Teknokrat ve apolitik Filistin komitesi”
Plan metnine göre Gazze, günlük kamu hizmetlerini yürütmek üzere “teknokrat ve apolitik” nitelikte bir Filistin komitesi tarafından geçici olarak yönetilecek. Nitelikli Filistinliler ile uluslararası uzmanlardan oluşacak bu yapı, Trump’ın başkanlık edeceği “Barış Kurulu”nun gözetimi altında faaliyet gösterecek. Belgede Hamas’ın yönetimde “doğrudan, dolaylı veya herhangi bir biçimde” rol almayacağı özellikle vurgulanıyor.
Blair’den güçlü destek: “Savaşı bitirmek için en iyi fırsat”
1997–2007 yılları arasında İngiltere başbakanlığı yapan Blair, planı “iki yıllık savaş, sefalet ve acıyı sonlandırmanın en iyi yolu” sözleriyle savundu. Blair’e göre öneri, kabul edilirse Gazze’ye acil yardım akışını sağlayacak, rehinelerin serbest bırakılmasının önünü açacak ve İsrail için “mutlak ve kalıcı güvenlik” oluşturacak. Blair, Trump’ın kurula bizzat başkanlık etme isteğini “Gazze’nin geleceğine güven” olarak nitelendirdi.
Hamas’tan ilk sinyal: “Her öneriyi inceleriz, çıkarlarımız korunmalı”
Ateşkes görüşmelerine yakın Filistinli kaynaklar, Beyaz Saray’ın 20 maddelik teklifinin Hamas’a iletildiğini belirtiyor. Üst düzey bir Hamas yetkilisi, savaşı bitirebilecek her öneriyi incelemeye açık olduklarını, ancak herhangi bir mutabakatın Filistin çıkarlarını koruması, İsrail’in Gazze’den tamamen çekilmesini ve çatışmaların bitmesini güvence altına alması gerektiğini vurguladı. Trump ise Hamas’ın reddi halinde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya “gerekeni yapması için tam destek” vereceğini söyledi.
Plan, önceki söylemden sapma: “Riviera” fikrinden “geçiş yönetimi”ne
Trump yönetiminden gelen bu taslak, Şubat ayında dillendirilen, ABD’nin Gazze’yi “uzun vadeli sahipliği” altına alması ve “Orta Doğu Rivierası” vizyonuna kıyasla belirgin bir yön değişikliğine işaret ediyor. O fikir, zorla yerinden etmeye kapı araladığı gerekçesiyle yoğun eleştiri almıştı. Yeni pakette ise silahsızlandırma, yeniden inşa ve geçici teknokrat idare vurgusu öne çıkıyor; Filistin Yönetimi’nin kapsamlı reformları halinde “nihai bir Filistin devleti” perspektifi açılıyor.
Saha gerçekliği: Yüksek bedel, derinleşen insani kriz
İsrail ordusu, 7 Ekim 2023’te İsrail’in güneyine düzenlenen ve yaklaşık 1.200 kişinin öldüğü, 251 kişinin rehin alındığı saldırı sonrası Gazze’ye geniş çaplı operasyon başlatmıştı. Gazze Sağlık Bakanlığı, saldırılarda on binlerce kişinin hayatını kaybettiğini bildiriyor. BM destekli kurumlar, bölgede kıtlığın teyit edildiğini, yüz binlerce kişinin acil yardıma muhtaç durumda olduğunu aktarıyor. BM’nin bir soruşturma komisyonu İsrail’in Gazze’de “soykırım” işlediği sonucuna varırken, İsrail bu suçlamayı reddediyor.
Uluslararası cephe: Tanımalar, reddedilen planlar ve yeni ittifak arayışları
Washington’ın yeni önerisi, mart ayında ABD ve İsrail’in reddettiği Arap ülkeleri planından sonra masaya geliyor. O taslak, 2,1 milyon Filistinlinin yerinde kalmasını, bağımsız bir uzman komitesi ile uluslararası barış gücünü öngörüyordu. Öte yandan İngiltere, Fransa, Kanada ve Avustralya dâhil bazı ülkeler son günlerde Filistin’i devlet olarak tanıma adımları atıp iki devletli çözümü desteklediklerini ilan etti; İsrail ve ABD bu hamleyi “Hamas’a ödül” diye niteledi.
Sırada ne var?
Beyaz Saray, barış planının sahaya nasıl yansıtılacağına ilişkin ayrıntıları açıklamadı. “Barış Kurulu”nun diğer üyeleri, finansman modeli, güvenlik mimarisi ve yeniden inşa takvimi gibi kritik başlıklarda atılacak adımlar, Hamas’ın yanıtı ve İsrail’in pozisyonuyla birlikte planın kaderini belirleyecek. Blair’in masadaki varlığı ise, hem geçmişteki Irak tecrübesi nedeniyle tartışmalı, hem de Gazze için kurulacak geçiş düzeninde Batı’nın koordinasyon arayışının bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
