Dünyada Demokrasi Krizi Derinleşiyor: Türkiye Hibrit Rejim Statüsünde
Economist Intelligence Unit’in 2024 Demokrasi Endeksi raporuna göre Türkiye, demokrasi puanı 4,26’ya düşerek hibrit rejimler arasında sınıflandırıldı. Dünya genelinde demokrasinin gerilediği vurgulandı.
Yerel Gündem 
Dünyada Demokrasi Krizi Derinleşiyor: Türkiye Hibrit Rejim Statüsünde
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
Londra merkezli Economist Intelligence Unit (EIU) tarafından hazırlanan 2024 Demokrasi Endeksi raporu yayınlandı. Raporda, dünya genelinde demokrasinin gerilediği belirtilirken, Türkiye’nin demokrasi puanı 2023’te 4,33 iken 2024’te 4,26’ya düştü. Türkiye, bu puanla hibrit rejimler kategorisinde yer aldı.
Küresel Demokrasi Geriliyor
Rapor, demokratik değerlere olan desteğin yüksek kalmasına rağmen, hükümetlere duyulan güvenin azaldığını ve siyasi sistemlere yönelik memnuniyetsizliğin arttığını ortaya koyuyor. Küresel Demokrasi Endeksi puanı 2006’da 5,52 iken, 2024’te 5,17’ye düştü. Ayrıca tam demokrasi olarak sınıflandırılan ülke sayısı 79’dan 71’e geriledi.
Türkiye Hibrit Rejim Statüsünde
Türkiye’nin hibrit rejim statüsü, seçimlerin özgür ve adil olmasını engelleyen usulsüzlüklerin varlığına işaret ediyor. Raporda, yargı bağımsızlığı, medya özgürlüğü ve siyasi katılım alanlarında ciddi eksiklikler bulunduğu belirtiliyor.
Türkiye, 167 ülke arasında 103. sırada yer alırken, demokratik göstergeler açısından Ermenistan, Bosna, Gürcistan, Tunus ve Meksika gibi ülkelerle aynı kategoride değerlendirildi.
Demokrasi Endeksi Nasıl Belirleniyor?
Economist Intelligence Unit’in hazırladığı endeks, beş temel kritere dayanarak ülkeleri dört farklı rejim türüne ayırıyor:
Değerlendirme Kriterleri:
- Seçim süreci ve çoğulculuk
- Medeni haklar
- Hükümetin işleyişi
- Siyasi katılım
Rejim Türleri:
- Tam Demokrasi: Norveç, İsveç, Yeni Zelanda, Almanya, Kanada, Japonya, Uruguay gibi ülkeler
- Kusurlu Demokrasi: ABD, Fransa, İtalya, İsrail, Polonya, Güney Kore gibi ülkeler
- Hibrit Rejim: Türkiye, Gürcistan, Bosna, Tunus, Meksika gibi ülkeler
- Otoriter Rejim: Çin, Rusya, İran, Suudi Arabistan, Mısır, Venezuela gibi ülkeler
Demokrasi Krizi ve Küresel Etkiler
Raporda, demokrasilerin zayıflamasının temel nedenleri şöyle sıralanıyor:
- Hükümetlere yönelik güvenin azalması
- Seçmen ile siyasi partiler arasındaki bağın kopması
- Yolsuzluk ve hukukun üstünlüğünün zayıflaması
- Medya üzerindeki baskılar ve ifade özgürlüğü kısıtlamaları
Özellikle Fransa ve Güney Kore’nin tam demokrasiden kusurlu demokrasiye düşmesi, Paraguay ve Romanya’nın hibrit rejime kayması gibi değişimler dikkat çekti.
Türkiye İçin Ne Anlama Geliyor?
Türkiye’nin 4,26’lık puanı, ülkenin hibrit rejimler arasındaki alt seviyelerde olduğunu gösteriyor. Bu durum, seçimlerin güvenilirliği, hukukun üstünlüğü ve ifade özgürlüğü konularındaki eksikliklerin devam ettiğine işaret ediyor.
Raporda, dünya genelinde demokrasinin güçlendirilmesi için etkili reformlara ihtiyaç duyulduğu belirtilirken, aksi takdirde otoriter rejimlerin daha da güçleneceği uyarısı yapılıyor.
