Terk Edilme Korkusu İlişkileri Neden Sabote Ediyor?
Terk edilme şeması, çocuklukta gelişen ve yetişkinlikte romantik ilişkilerde yoğun kaygıya yol açan bir psikolojik yapı olarak karşımıza çıkar. Bu haber, terk edilme şemasının nedenlerini, etkilerini ve ilişkilerde nasıl kendini gösterdiğini ayrıntılı biçimde ele alıyor.
Yerel Gündem 
Terk Edilme Korkusu İlişkileri Neden Sabote Ediyor?
Terk Edilme Şeması: Kaygı, Öfke ve Üzüntünün Psikolojik Kökleri
İYİ PSİKOLOG / TÜRKİYE
Çocuklukta Başlayan Bir Yalnızlık İnancı: Terk Edilme Şeması Nedir?
Terk edilme şeması, kişinin hayatındaki en derin kaygıların temelini oluşturabilir. Bu şema çoğunlukla çocukluk döneminde gelişir. Özellikle bakım veren kişilerin sevgi ve ilgisinin dengesiz, tutarsız veya ani şekilde kesildiği durumlar bu şemanın tohumlarını eker. Hastaneye kaldırılma gibi bir sebeple uzun süre anne veya babadan ayrı kalmak bile terk edilme şemasının temelinde yer alabilir. En çarpıcı tarafı ise bu şemanın, kişinin kelimelerle dünyayı tanımlayamadığı çok erken yaşlarda oluşmasıdır. Bu nedenle yetişkinlikte kişi, neden bu kadar yoğun kaygı yaşadığını rasyonel olarak açıklayamaz ama “hiç kimsem yok”, “yapayalnızım” gibi duygularla yaşar.
İlişkilerde Aşırı Kaygının Görünmeyen Nedeni
Terk edilme şeması en çok romantik ilişkilerde tetiklenir. Sevilen kişinin dikkatinin başka yöne kayması, yalnız kalmak istemesi ya da tek başına vakit geçirmesi gibi sıradan olaylar bile, terk edilme şeması olan kişilerde panik yaratabilir. Kişi, ilişkide karşı tarafın sıkıldığını, gitmek üzere olduğunu düşünerek aşırı duygusal tepkiler verir. Bu tepkiler bazen ilişkiyi kurtarmaya yönelik olurken, bazen de tam tersi şekilde ilişkiyi sabote edici davranışlara dönüşebilir.
Kaçınma, Sabotaj ya da Aşırı Bağlanma
Terk edilme şemasıyla yaşayan bireyler ilişkilerde üç farklı eğilim gösterebilir: Bazıları ilişki kurmaktan tamamen kaçınarak “böylece terk edilmem” savunma mekanizmasını devreye sokar. Kimileri karşı taraf daha terk etmeden ilişkiyi kendisi bitirerek kontrolü elinde tutmak ister. Bazıları ise, karşı tarafı kaybetmemek adına kendi ihtiyaçlarını bastırır ve partnerini hayatının merkezi haline getirir. Ancak bu çabalar çoğu zaman gerçek bir yakınlık getirmez. Hatta tam tersine, kişi davranışlarıyla partnerini uzaklaştırarak korktuğu senaryoyu kendi eliyle gerçekleştirir.
Duyguların Gölgesinde Sarsılan İlişkiler
Terk edilme şemasının merkezinde kaygı yer alsa da, ona sıklıkla üzüntü ve öfke eşlik eder. Bir ilişkinin gerçekten bitmesi ya da biteceği düşüncesi kişiyi derin bir hüzne sürüklerken, terk eden kişiye karşı yoğun bir öfke de hissedilebilir. Bu yoğun duygular ilişkilerin dengesini bozmakla kalmaz, kişinin öz saygısını da zedeler.
Terk Edilme Şeması Olan Kişilerin İnanç ve Davranış Kalıpları
-
Sevdiklerinin öleceğinden ya da terk edeceğinden sürekli endişe duyar.
-
Partneriyle ihtiyaçlarını paylaşmaktan çekinir; dürüstlüğün ilişkiyi tehlikeye atacağına inanır.
-
Partnerin her an gidebileceğini düşünerek onu fark etmeden kendinden uzaklaştırır.
-
Sadakat göstermeyen ilişkileri tekrar tekrar yaşar.
-
İlişki içindeyken bile kendi hayatına odaklanmakta zorlanır.
