AB Raporu Sert: Vize Muafiyetinde Türkiye Sınıfta Kaldı
Avrupa Parlamentosu’nun Türkiye Raporu, Schengen vizesi başvurularındaki artış ve ret oranlarını mercek altına alıyor. Vize muafiyeti süreci ise altı kriterin tamamlanmaması nedeniyle duraksamış durumda.
Yerel Gündem 
Schengen’e Türk Duvarı: Vize Reddi Arttı, Umutlar Askıya Alındı
AB Raporu Sert: Vize Muafiyetinde Türkiye Sınıfta Kaldı
YEREL GÜNDEM / ANKARA
Türk vatandaşlarının Avrupa'ya seyahat hayalleri, Schengen vizesine yapılan başvurulardaki ciddi artış ve ret oranlarının yükselmesiyle giderek daha da zora giriyor. Avrupa Parlamentosu’nun (AP) Türkiye Raporu, 2023 yılında yaşanan vize kriziyle ilgili çarpıcı tespitler ve sert uyarılarla dolu. Rapor, bir yandan Türkiye’nin vize muafiyeti için gerekli kriterlerde ilerleme kaydedemediğini ortaya koyarken, diğer yandan Schengen sisteminde yaşanan kapasite sorunlarını gözler önüne serdi.
Başvurular Artıyor, Ret Oranı Yükseliyor
AP Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor’un hazırladığı raporda, Türkiye’den Schengen vizesi için gelen başvuru taleplerinde dikkat çekici bir artış olduğu belirtiliyor. 2023 yılında Türkiye'den yapılan 1 milyon 55 bin 885 vize başvurusunun yüzde 16,1’i reddedildi. Bu oran 2022 yılında yüzde 15,7 olarak kaydedilmişti. Söz konusu artışın ardında hem teknik sorunlar hem de siyasi güvensizlik olduğu değerlendiriliyor.
Avrupa ülkelerine yapılan başvurularda yaşanan bu tıkanıklıklar, hem Türkiye kamuoyunun tepkisine hem de Avrupa kurumlarının dikkatine neden oldu. Raporda, üye ülkelere kaynak ve kapasite artışı çağrısı yapıldı.
103 Bin Türk Vatandaşı İlticaya Başvurdu
BBC Türkçe’ye konuşan bir AB yetkilisi, 2023 yılında Schengen vizesiyle yasal yollarla Avrupa'ya giren 103 bin Türkiye vatandaşının daha sonra iltica başvurusunda bulunduğunu aktardı. Ayrıca Schengen bölgesine girip süresi dolmasına rağmen çıkış yapmayanların sayısının da azımsanmayacak düzeyde olduğu ifade edildi. Bu tablo, Avrupa ülkelerinde Türk vatandaşlarının başvurularına karşı oluşan şüpheyi ve ret kararlarını körükledi.
Vize Muafiyeti Süreci Askıda Kaldı
AP raporunun en dikkat çekici bölümlerinden biri ise Türkiye'nin vize serbestisi sürecinde ilerleme sağlayamaması oldu. Türkiye'nin, AB ile 2016 yılında mutabık kalınan 72 kriterden geriye kalan altı önemli kriteri hâlâ tamamlamadığı belirtiliyor. Bu eksikliklerin başında terörle mücadele yasasında reform yapılmaması, Europol ile işbirliği eksikliği ve kişisel verilerin korunmasına dair mevzuatın AB standartlarıyla uyumsuz olması yer alıyor.
Henüz tamamlanmayan altı kriter şunlar:
-
Terörle mücadele yasasının AB standartlarına uygun hale getirilmesi
-
Europol ile operasyonel işbirliği anlaşmasının imzalanması
-
GRECO’nun yolsuzlukla mücadele önerilerinin uygulanması
-
Kişisel verilerin korunmasına dair yasanın AB normlarıyla uyumlu hale getirilmesi
-
AB ülkeleriyle etkili adli iş birliği sağlanması
-
Geri Kabul Anlaşması’nın eksiksiz uygulanması
AP, Türkiye'nin bu kriterleri karşılamadığı sürece vize muafiyeti sürecinin ilerlemeyeceğini net şekilde ortaya koydu. Ayrıca sürecin teknik bir çerçevede yürütüldüğünün altı çizildi; yani siyasi pazarlıklara kapalı olduğu vurgulandı.
AB Üyeliği İçin Sert Mesaj: Demokrasi Pazarlık Konusu Değil
Vize meselesinin ötesinde, AP raporunda Türkiye’nin AB üyelik sürecine dair de keskin mesajlar verildi. İnsan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğü gibi temel alanlarda gerileme yaşandığına işaret edilen belgede, "AB’ye katılım sürecinde kestirme yol yoktur" denildi. Demokratik değerlerin pazarlık konusu yapılamayacağı vurgulanırken, Türkiye’nin bu ilkeleri yerine getirmemesi halinde üyelik sürecinde ilerleme beklemesinin gerçekçi olmayacağı bildirildi.
Bu açıklamalar, Avrupa ile Türkiye arasındaki ilişkilerde yeni bir dönemin habercisi olabilir. Hem vize sorunu hem de üyelik süreci, Ankara’nın iç reformları ne ölçüde gerçekleştireceğine bağlı olarak şekillenecek gibi görünüyor.
