AİHM: Türkiye, Demirtaş’ın Tutukluluğunda Beş Temel Hakkı İhlal Etti

AİHM, Selahattin Demirtaş’ın yeniden tutuklanmasının siyasi saiklerle gerçekleştiğine hükmetti. Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin beş temel maddesini ihlal ettiği belirlendi.

Yerel Gündem

Jul 9, 2025 - 02:34

AİHM: Türkiye, Demirtaş’ın Tutukluluğunda Beş Temel Hakkı İhlal Etti

AİHM: Türkiye, Demirtaş’ın Tutukluluğunda Beş Temel Hakkı İhlal Etti

YEREL GÜNDEM / STRAZBURG

Demirtaş’ın Tutukluluğu “Siyasi” Gerekçelere Dayanıyor

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın 2019 yılında yeniden tutuklanmasına ilişkin kararını açıkladı. 8 Temmuz 2025 tarihli kararda, Demirtaş’ın tutuklanmasının hukuki değil, “siyasi saiklerle” yapıldığına hükmedildi. AİHM, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) taraf olduğu beş temel maddeyi ihlal ettiğine karar verdi.

“Amaç Demokratik Tartışmayı Bastırmak”

Mahkeme, Demirtaş’ın tutukluluğunun asıl amacının kamuoyunu susturmak ve demokratik siyasal faaliyetleri engellemek olduğuna dikkat çekti. Kararda, ifade özgürlüğünün ve siyasi çoğulculuğun ciddi biçimde tehdit altında olduğu belirtildi. AİHM, bu durumun hakların kötüye kullanılması anlamına geldiğini ve açık biçimde siyasi içerikli bir uygulama olduğunu vurguladı.

Beş Ayrı İhlal Tespiti: Özgürlük, Adil Yargılama ve Siyasi Haklar

AİHM’in kararında şu maddelerin ihlal edildiği belirtildi:

Madde 5/1 – Kişi özgürlüğü ve güvenliği:
Demirtaş’a yöneltilen suçlamaların makul şüpheye dayanmadığı, tutuklamanın keyfi olduğu ifade edildi.
Madde 5/3 – Tutukluluğun gerekçelendirilmesi:
Tutukluluğun dört yılı aşkın süredir devam ettiği ancak yeterli ve ilgili gerekçeler sunulmadığı belirtildi.
Madde 5/4 – Tutukluluğa itiraz hakkı:
Anayasa Mahkemesi’nin uzun süre karar vermemesi ve avukatların dosyaya erişiminin kısıtlanması, etkili başvuru hakkını ihlal etti.
Madde 18 – Hakların kötüye kullanılamaması ile Madde 5/1’in birlikte ihlali:
Tutuklamanın amacı, ifade özgürlüğü ve siyasi faaliyeti engellemek olarak tanımlandı.

Türkiye, Daha Önce de Aynı Kararı Tanımamıştı

AİHM, 2020 yılında da Demirtaş’ın serbest bırakılması gerektiğine karar vermişti. Ancak Türkiye bu kararı uygulamamış ve 2019’da yeni bir dosya açarak yeniden tutuklama kararı almıştı. Yeni kararla birlikte AİHM, Türkiye’nin önceki uygulamalarını da değerlendirerek tutuklamaların sistematik bir siyasi baskı aracına dönüştüğünü tescil etmiş oldu.

Kararın Uluslararası Yansımaları Bekleniyor

Strazburg’dan çıkan bu kararın, Türkiye ile Avrupa Konseyi ilişkilerinde yeni bir kriz başlatması bekleniyor. İnsan hakları ihlalleri ve yargı bağımsızlığı konularında uzun süredir eleştirilere maruz kalan Ankara’nın bu karara nasıl yanıt vereceği merak konusu. Avrupa Konseyi’nin daha önce AİHM kararlarının uygulanmaması nedeniyle Türkiye’ye yaptırım süreci başlattığı da hatırlatılıyor.