Alaska semalarında karşılaşma: NORAD, Rus uçaklarını ADIZ sınırında takibe aldı
NORAD, Alaska ADIZ yakınında iki Tu-95 ve iki Su-35’i tespit etti; E-3, F-16 ve KC-135’lerle önleme yaptı. Uçuşlar uluslararası hava sahasında kaldı, tehdit görülmedi.
Yerel Gündem 
Alaska semalarında karşılaşma: NORAD, Rus uçaklarını ADIZ sınırında takibe aldı
YEREL GÜNDEM / ANCHORAGE, ABD
ADIZ hattında tespit: Tu-95 ve Su-35’lere karşı alarm
Kuzey Amerika Hava Savunma Komutanlığı (NORAD), 24 Eylül 2025’te Alaska Hava Savunma Tanımlama Bölgesi (ADIZ) çevresinde iki Tu-95 “Bear” stratejik bombardıman uçağı ile iki Su-35 avcı uçağını tespit etti. Tanımlama ve refakat prosedürleri kapsamında bir E-3 hava erken uyarı ve kontrol uçağı, dört F-16 önleme uçağı ve dört KC-135 tanker görevlendirildi. Uçuşlar uluslararası hava sahasında gerçekleşti; ABD veya Kanada hava sahasına ihlal olmadığı bildirildi.
Önleme nasıl yapılıyor: Katmanlı hava savunması
NORAD, Alaska çevresindeki hava resmini; uydular, yer konuşlu radarlar, ağ merkezli veri paylaşımı ve havadan radar (AWACS) unsurlarıyla katmanlı biçimde izliyor. Tespit edilen platformların kimlik, rota ve irtifa bilgileri ortak resme (COP) işleniyor; önleme görevi için havalanan F-16’lar, tankerlerin sağladığı havada yakıt ikmali sayesinde uzun süre havada kalabiliyor. E-3, geniş alan gözetleme ve hava trafik yönetimi rolüyle önleme paketine komuta-kontrol desteği sağlıyor.
Rutin ama kritik: ‘Tehdit değerlendirmesi’ vurgusu
Alaska açıklarındaki Rus askeri uçuşları, uzun yıllardır dönemsel olarak tekrar eden faaliyetler arasında. Bu tür sortiler, hava savunma hazırlığını test eden ve tarafların reaksiyon sürelerini ölçen rutin unsurlar olarak değerlendiriliyor. NORAD, söz konusu uçuşların doğrudan bir tehdit teşkil etmediğini belirtiyor; buna karşın tanımlama ve refakat süreçlerinin kararlılıkla uygulanması, caydırıcılık ve durumsal farkındalık açısından kritik kabul ediliyor.
Platform profili: Stratejik bombardıman ve hava üstünlüğü eşleşmesi
Olayda tespit edilen Tu-95MS, uzun menzilli seyir füzesi taşıma kabiliyetiyle stratejik caydırıcılık şemsiyesinin bir parçası. Eşlik eden Su-35S platformları ise yüksek manevra, gelişmiş radar ve hava-hava mühimmatlarıyla hava üstünlüğü görevlerine uyumlu. Karşı tarafta görev yapan F-16’lar, AIM-120 sınıfı orta menzilli mühimmat ve modernize avioniklerle önleme rolüne, E-3 ise hava sahası idaresi ve hedef tespiti görevlerine odaklanıyor.
Operasyonel resmin jeopolitiği: Kuzey Pasifik’te düşük yoğunluklu rekabet
Kuzey Pasifik hattı, kıta savunması, kutup rotaları ve stratejik bombardıman eğitimleri nedeniyle iki nükleer gücün düşük yoğunluklu rekabet alanlarından biri. Tarafların uluslararası hava sahasında gerçekleştirdiği bu faaliyetler, askeri angajman kuralları ve hava deniz hukuku çerçevesinde yürütülüyor. ADIZ’nin egemen hava sahası olmadığı vurgusu korunurken, bölgedeki trafik idaresi ve yanlış hesaplamaların önlenmesi için şeffaf ve öngörülebilir prosedürler önem kazanıyor.
Risk yönetimi: İletişim, mesafe ve angajman kuralları
Önleme görevlerinde emniyetli mesafe, radyo iletişimi ve ICAO tavsiyeleri başat rol oynuyor. Görsel kimlik doğrulama (VID), transponder/kimlik muhasebesi ve rota takibi gibi adımlar, gerilim tırmanmasını önlemek için standartlaştırılmış durumda. Uzmanlara göre, tarafların mesafe–sürat–irtifa üçlüsünde kontrollü davranması ve devriye-önleme kalıplarını öngörülebilir tutması, taktik sürpriz riskini azaltarak stratejik istikrara katkı sağlıyor.
Büyük resim: Hazırlık seviyesi ve caydırıcılığın dili
NORAD’ın hızlı reaksiyon kabiliyetini vitrine çıkaran bu tip önlemeler, ortak komuta yapısı ve müttefik entegrasyonu açısından da test niteliği taşıyor. Uzun menzilli bombardıman ve eskort uçuşlarına verilen ölçülü karşılık, bir yandan alarm süreleri ve sorti üretim kapasitesi gibi metrikleri doğrularken, diğer yandan kriz iletişimi ile angajman kurallarının harfiyen uygulanması sayesinde kontrollü rekabet zeminini güçlendiriyor.
