Amazon’un derinliklerindeki kaçak madenlerde seks işçilerinin zorlu yaşamı
Brezilya’nın Amazon bölgesinde kaçak altın madenleri çevresinde seks işçiliğiyle ayakta durmaya çalışan kadınların şiddet, borç ve yoksulluk döngüsüyle mücadelesi.
Yerel Gündem 
YEREL GÜNDEM / ITAITUBA, BREZİLYA — 25 EKİM 2025
Amazon’un derinliklerinde, Pará eyaletindeki kaçak altın madenleri çevresinde yaşam, kadınlar için ağır bir hayatta kalma mücadelesi anlamına geliyor. Maden kasabalarındaki bar–pansiyonlarda çalışarak ailesini geçindirmeye çalışan kadınlar, şiddet, borçlanma ve kanunsuzluk döngüsünün ortasında ayakta kalmaya çalışıyor.
Maden kasabalarının görünmeyen yüzü
Yerleşkeler çoğu zaman toprak bir yol, birkaç bar ve kiliseden ibaret. Madenler ise daha içeride, ormanla iç içe derme çatma barınaklarda. Jeneratörler kapandığında mutlak karanlık ve yaban hayatı tehlikeleri (yılanlar, jaguarlar) günlük hayatın parçası. Kadınlar, madencilerin altın bulduğu dönemlerde kasabaya gelen “hızlı para” dalgalarına göre iş bulabiliyor.
“İş, aynı zamanda risk”
Birçok kadın, aşçılık, çamaşırcılık, bar işçiliği ve seks işçiliği arasında gidip geliyor. Gelir, çoğu zaman nakit ya da gram altın üzerinden. Bazıları kısa sürede birikim yapıp ev, motosiklet alabiliyor; ancak şiddet ve güvencesizlik nedeniyle bu kazançlar kalıcı refaha dönüşmeyebiliyor. Borç para vererek kadınları uzak kamplara götüren aracıların olduğu bir bağlılık ilişkisi de dikkat çekiyor.
Yasalar var, uygulama zayıf
Brezilya’da genelev işletmek yasak; fiiliyatta ise bar–pansiyonlar oda kiralama ve bar istihdamı üzerinden çalışıyor. Kamplarda denetim ve güvenlik mekanizmalarının zayıflığı, kadınları fiziksel şiddet ve cinsel istismar riskine açık bırakıyor. Bazı cinayet vakaları, cezasızlık algısını pekiştiriyor.
Altının kirli rotası
Kaçak madenlerden çıkan altın, lisanslı şirket ürünü gibi gösterilerek tedarik zincirine karışabiliyor. Son durak çoğu zaman mücevher ya da elektronik endüstrisi. Yüksek altın fiyatları, hükümetin kapatma–denetim adımlarına rağmen yeni maden denemelerini teşvik ediyor; gerçek madenci sayısı ve bölgede çalışan kadınların sayısı tam olarak bilinmiyor.
Çıkış mümkün mü?
Bazı kadınlar, birikimle küçük işletme kurmayı; örneğin kafe açmayı hedefliyor. Ancak şiddet ortamı, hukuki belirsizlik ve yoksulluk bu planları sık sık sekteye uğratıyor. Uzmanlara göre kalıcı çözüm, sosyal destek, hukuki koruma, ekonomik alternatifler ve tedarik zincirinde şeffaflık adımlarının birlikte atılmasından geçiyor.
