Çankaya Katlı Otoparkı’nda Yıkım mı Güçlendirme mi? Tartışması Büyüyor
Çankaya Katlı Otoparkı için mahkeme dosyasındaki bilirkişi raporu, performans analizi sonrası güçlendirmenin mümkün olabileceğini belirtiyor. Nail Kocabaş, İzmir Büyükşehir’den “neden yıkım?” sorusuna teknik yanıt isterken, kamuoyu şeffaf bir yol haritası bekliyor.
Yerel Gündem 
Çankaya Katlı Otoparkı’nda “Yıkım mı Güçlendirme mi?” Tartışması Büyüyor
YEREL GÜNDEM / İZMİR, TÜRKİYE
Bilirkişi raporu: “Performans analizi sonrası güçlendirme mümkün”
İzmir 19. Asliye Ceza Mahkemesi dosyasına giren bilirkişi raporunda, Çankaya Katlı Otoparkı’nın deprem güvenliği için üst katlardan karot, donatı tespiti ve zemin etüdü dahil ayrıntılı incelemelerin yapılması gerektiği; performans analizi sonucunda yapı “güçlendirilebilir nitelikte” çıkarsa yıkıma gerek bulunmayabileceği değerlendirildi. Raporda, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’nin “Deprem Etkisi Altında Mevcut Bina Sistemlerinin Değerlendirilmesi ve Güçlendirme Tasarımı İçin Özel Kurallar” başlıklı 15. bölümü uyarınca analiz yapılması gerektiği vurgulandı.
Tugay’ın önceki beyanı: “Resen güçlendireceğim”
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, geçmiş dönemde alınan yıkım kararından vazgeçileceğini, güçlendirme yapılacağını açıklamış; yapı ortaklarına gönderdiği yazıda “Muvafakat vermezseniz resen güçlendirme yaparım” ifadesini kullanmıştı. Bu yaklaşım, yatırımın tamamen kaybedilmesi yerine yapının güvenli şekilde hizmete devam etmesi hedefini öne çıkarıyordu.
“Neden şimdi yıkım?”: Nail Kocabaş’tan ardı ardına sorular
AK Parti İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi Üyesi ve inşaat mühendisi Nail Kocabaş, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla yeni bir tartışma başlattı. Kocabaş, belediyenin yıkım yönündeki güncel tutumunu “çelişki” olarak nitelendirerek şu soruları kamuoyu adına yöneltti:
-
Üst katlar dahil teknik inceleme (karot alımı, demir donatı tespiti vb.) yapıldı mı?
-
Zemin etüdü tamamlandı mı?
-
Yönetmeliğe uygun performans analizi gerçekleştirildi mi?
-
Buna dayalı güçlendirme projesi hazırlandı mı?
-
Maliyet çalışması ne kadar çıktı?
Kocabaş, “Mahkeme kararına rağmen binanın güçlendirilebileceği yönündeki değerlendirmeler ortadayken, belediyenin aynı yapı için bugün ‘yıkacağım’ demesinin gerekçeleri açıklanmalı” çağrısında bulundu.
Belediyeden beklenen açıklama: Teknik gerekçe, takvim ve şeffaflık
Kamuoyunun beklediği yanıtların başında, yıkım kararının hangi yeni teknik bulguya dayandırıldığı geliyor. Eğer yapılan incelemelerde taşıyıcı sistemde güçlendirmeyi anlamsız kılacak bir kusur tespit edildiyse, bunun rapor ve tarihlerle paylaşılması isteniyor. Tersi durumda, güçlendirme projesi–ihale–uygulama takviminin ve finansman planının kamuya açık şekilde duyurulması çağrısı yapılıyor. Ulaşım ve otopark kapasitesi açısından merkezi konumdaki yapının akıbeti, çevre esnafı, bölge sakinleri ve kent içi trafik bakımından da önemli sonuçlar doğuracak.
Hukuki çerçeve: Yargıdaki süreçler kararın yönünü belirleyecek
Bilirkişi raporundaki “yıkım yerine güçlendirme değerlendirilebilir” tespiti, idari karar vericiler için bağlayıcı bir hüküm değil; ancak teknik yol haritasına işaret eden bir veri olarak öne çıkıyor. Son kararı belirleyecek olan; tamamlanmış performans analizi, güncel zemin etüdü, maliyet–fayda karşılaştırması ve can güvenliği kriterleriyle birlikte, belediyenin hukuki sorumlulukları olacak. Olası itiraz ve davalar, uygulama takvimini etkileyebilir.
Kent yararı açısından seçenekler: Kaynak, süre, hizmet kesintisi
Uzmanlara göre bu tür yapılarda üç temel seçenek bulunuyor:
-
Yerinde güçlendirme: Daha kısa sürede, daha düşük karbon ayak iziyle mevcut stokun güvenli hâle getirilmesi; ancak şantiye sırasında kısmi hizmet kesintisi ve sınırlı mimari esneklik söz konusu.
-
Yık–yeniden yap: Uzun süreli kapalı kalma, yüksek maliyet ve geçici otopark ihtiyacı; fakat uzun vadede tasarım ve kapasite avantajı.
-
Hibrit model: Kademeli güçlendirme ve modüler takviye ile kullanımın tamamen durdurulmaması.
Hangi yol seçilirse seçilsin, kent yönetiminin açık veri, düzenli bilgilendirme ve paydaş katılımı ilkelerini işletmesi bekleniyor.
Gözler Büyükşehir’de: “Somut verilerle konuşun”
Tartışmanın merkezinde iki cümle var: “Güçlendirme yapılacak” ve “Yıkılacak.” İzmirliler, bu iki cümlenin arasını dolduracak somut mühendislik verilerini, ihale ve finansman planını, zaman çizelgesini ve risk yönetimi adımlarını görmek istiyor. Çankaya Katlı Otoparkı örneği, kentsel dönüşüm ve deprem güvenliği tartışmalarında bilimsel süreçlere dayalı, şeffaf ve hesap verebilir bir yönetim pratiğinin önemini bir kez daha hatırlatıyor.
