Çeşme’de plan değişikliğine tepki: Rezidans kararı turizmi zayıflatır, kamu yararı yok
Çeşme Çevre Derneği, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin plan değişikliğiyle Reges Oteli’nin rezidansa dönüştürülmesine karşı çıktı. Dernek, kararın turistik yatak kapasitesini azaltarak esnafı ve istihdamı olumsuz etkileyeceğini, kamu yararı yerine rant yarattığını savundu.
Yerel Gündem 
Çeşme’de plan değişikliğine tepki: “Rezidans kararı turizmi zayıflatır, kamu yararı yok”
YEREL GÜNDEM / İZMİR, TÜRKİYE
Çeşme Çevre Derneği, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nin ilçede aldığı plan değişikliğine sert tepki gösterdi. Dernek, Reges Oteli’nin “turistik tesis” statüsünden çıkarılıp rezidans kullanımına açılmasının ilçeye katkı sağlamayacağını, aksine turizme darbe vuracağını savundu. Dernek açıklamasında, “yatak kapasitesinin düşmesi, esnaf gelirinin ve istihdamın zayıflaması, kıyılara erişimin zorlaşması” gibi risklere dikkat çekildi.
Plan neyi değiştiriyor?
Meclisin 12.09.2025 tarihli oturumunda, Çeşme Sakarya Mahallesi 5547 ada 1 parsel ile Boyalık Mahallesi 210 ada 17 parsel için “Turistik Tesis Alanı” kararının kaldırılarak “Ticaret + Turizm Alanı (TİCT)” fonksiyonuna geçilmesi onaya sunuldu. Bu dönüşüm, otel ruhsatıyla inşa edilmiş yüksek katlı yapıların rezidans olarak satılabilmesinin önünü açıyor. Dernek, bu adımın turizm kimliğini aşındıracağı ve “kamu yararı yerine belirli gruplara rant sağlayacağı” görüşünde.
“Çeşme’nin ihtiyacı otel; rezidans değil”
Dernek, açıklamasında turizmin sürdürülebilirliği için yüksek nitelikli konaklama kapasitesinin kritik olduğuna işaret etti: “Çeşme’nin uluslararası ölçekte cazibesini artıran unsur; yatak kapasitesi ve hizmet standardı yüksek otellerdir. Otellerin plan değişiklikleriyle rezidansa çevrilmesi, turistik yatak sayısını azaltır, destinasyonun rekabet gücünü törpüler.” Dernek, Reges Oteli’nin de benzer bir dönüşüme konu edilmesine açıkça karşı olduklarını duyurdu.
Ekonomik etkiler: Esnaf ve istihdam uyarısı
Rezidanslaşmanın, otel işletmelerinin sağladığı doğrudan istihdamı ve ikincil ekonomik çarpanı zayıflattığı vurgulandı. Derneğe göre, otellerin doluluğu azaldıkça yeme-içme, perakende, ulaşım, etkinlik ve hizmet sektörlerinde zincirleme daralma riski doğuyor. Kısa süreli konaklama yerine mülkiyete dayalı kullanımın ağır basması, mevsimsel canlılığı da aşağı çekebilir. Açıklamada, “Son yıllarda 30’a yakın otelin rezidansa dönüşmesiyle yatak kapasitesinin hızla azaldığı” iddiasına yer verildi.
Kıyılara erişim ve kamusal alan tartışması
Çevre örgütleri, plan değişikliklerinin kıyılara erişimi sınırlayabileceği, kamusal alanları parçalı ve kapalı mekânlara dönüştürebileceği uyarısını yineliyor. Dernek, “kıyıların herkes için erişilebilir olması gerektiğini” belirterek kamu yararı vurgusu yaptı. Özellikle, site-rezidans kullanımının sahil şeridinde yoğun trafik, otopark baskısı ve gürültü gibi yan etkiler doğurabileceği belirtiliyor.
Belediyeye çağrı: Geri adım ve kapsamlı etki analizi
Çeşme Çevre Derneği, İzmir Büyükşehir Belediyesi’ni plan değişikliğini yeniden değerlendirmeye ve iptale davet etti. Dernek, “kamu yararı analizi, sosyal-ekonomik etki değerlendirmesi ve kıyı erişim planı” hazırlanmasını önerdi; katılımcı süreç ve şeffaf veri paylaşımı çağrısı yaptı. Aksi halde, hukuki yollara başvuracaklarını duyurdu. Örgüt, “Çeşme’nin geleceği, doğa-kültür-tarım ve turizmi birlikte güçlendiren sürdürülebilir kalkınmada yatmaktadır” mesajını yineledi.
Kararın savunusu ne olabilir?
Planlama tarafında, karma fonksiyonların bazı durumlarda kentsel hizmetleri çeşitlendirdiği, yıl boyunca kullanım ve emlak stokunu dengelediği savunulabiliyor. Ancak uzmanlar, turizm odaklı ilçelerde fonksiyon dönüşümünün ayrıntılı bir taşıma kapasitesi ve yatak dengesi çalışmasıyla desteklenmesi gerektiğini vurguluyor. Bu çerçevede, “turistik tesis” stokunun asgari taban altında düşmemesi, erişilebilir kıyı ve kamusal alan garantilerinin korunması, olası gerilimleri azaltabilir.
Sırada ne var?
Plan değişikliğinin kesinleşme ve uygulama adımlarında; askı-itiraz süreçleri, ilgili kurum görüşleri ve olası yargı mekanizmaları belirleyici olacak. İlçedeki paydaşlar (turizm işletmeleri, meslek odaları, sivil toplum, mahalle temsilcilikleri) için müzakere masası kurulması; “rezidanslaşma-yatak kapasitesi-kıyı erişimi” dengesine dair somut kriterler belirlenmesi öneriliyor. Tartışmanın merkezindeki soru ise aynı: Çeşme’nin uzun vadeli rekabet gücü hangi arazi kullanım modeliyle korunur?
Kaynak: Son Mühür/Gamze Eskiköy
