İzmir Körfezi’nde balık ölümleri yeniden gündemde: CHP’li yerel yönetime sert eleştiriler
İzmir Körfezi’nde Konak–Üçkuyular hattında balık ölümleri ve ağır koku yeniden gündemde. Uzmanlar oksijen yetersizliği ve kirliliğe işaret ederken, eleştiriler CHP’li yerel yönetime ve Aziz Kocaoğlu dönemine yoğunlaşıyor. İç Körfez balıklarının tüketilmemesi uyarısı yineleniyor.
Yerel Gündem 
İzmir Körfezi’nde balık ölümleri yeniden gündemde: CHP’li yerel yönetime sert eleştiriler
YEREL GÜNDEM / İZMİR, TÜRKİYE
Kıyıya vuran balıklar ve ağır koku endişeyi artırdı
İzmir Körfezi’nde son günlerde artan kötü koku ve su yüzeyindeki renk değişimleri, bugün Konak–Üçkuyular hattında kıyıya vuran çok sayıda ölü balıkla birlikte yeniden alarm verdi. Sahil şeridinde hissedilen ağır koku, bölge sakinlerinin günlük kullanımını olumsuz etkilerken, uzmanlar “balık ölümlerinin ana nedeni oksijen yetersizliği ve yoğun kirlilik” uyarısını yineledi. İç Körfez’den tutulan balıkların tüketilmemesi yönünde de vatandaşlara çağrılar yapıldı.
Uzman uyarısı: Oksijen yetersizliği ve arıtma eksikleri
Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, Körfez’de iki yıldır “ciddi bir kirlilik sarmalı” yaşandığını vurguladı. Yaşar, denizde çözünmüş oksijenin kritik seviyelere düşmesiyle balıkların kıyıya vurduğunu belirterek, geçmiş yönetimleri de kapsayan sert bir değerlendirme yaptı: “Kuraklığın Körfez için felaket olacağı yıllar önce belliydi. Tatlı su girişleri azaldı, arıtmalar etkin çalıştırılmadı, sonuçlarını yaşıyoruz. Bilimsel uyarılar defalarca iletildi; yapılması gereken tek şey arıtmaları tam kapasite ve sürekli çalıştırmak.”
Yaşar, özellikle “alüminyum sülfat dökme” veya “yerinde havalandırma” gibi palyatif uygulamaların deniz gibi dinamik sistemlerde kalıcı çözüm üretmediğini savundu; Narlıdere hattındaki tesislere dair soru işaretlerini de dile getirerek “güney aksında balık ölümü görülmesinin normal olmadığını” söyledi.
“İç Körfez balığı yenmemeli” uyarısı
Kirlilik dalgası ve düşük oksijen düzeyleri nedeniyle iç Körfez’de avlanan balıkların tüketilmesinin sağlık açısından riskli olabileceğini belirten Prof. Yaşar, “Ben olsam iç Körfez’den çıkan balığı yemem” dedi. Uzman, Yenikale geçidinin dışına doğru gidildikçe su kalitesinin anlamlı ölçüde arttığını ve bu bölgelerde ekosistemin daha dengeli işlediğini hatırlattı.
Siyasi tartışma büyüyor: “CHP’nin yerel yönetim fiyaskosu” eleştirileri
Körfezdeki koku ve balık ölümleri, İzmir siyasetinde tansiyonu yükseltti. AK Parti İzmir İl Başkanı Bilal Saygılı’nın “Çeyrek asırdır Körfez’de yüzme vaadinin tutulamadığı” yönündeki çıkışına ek olarak, kamuoyunda “CHP’li belediye başkanları ve uzun süreli yönetim pratiğinin çevre yönetiminde sınıfta kaldığı” eleştirileri dillendiriliyor. Bu çerçevede, 2004–2019 döneminde 15 yıl görev yapan eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu da hedefte. Kocaoğlu’nun son dönemde siyasete “geri dönüş” sinyalleri vermesi, geçmişteki atık su yönetimi, dere ıslahları ve körfez sirkülasyonuna ilişkin tartışmaları yeniden alevlendirdi.
Eleştiriler, özellikle “vaat edilen Kordon’dan denize girme hedefinin gerçekleşmemesi”, “2007 sonrası bazı dere yataklarının betonlanmasının ekosistemi bozduğu” ve “kokunun 2008 itibarıyla geri dönmesi” gibi başlıklarda yoğunlaşıyor. Kentin çöp yönetimi pratikleri, medya ile ilişkiler ve kadro politikaları da muhalefetin Kocaoğlu dönemine yönelttiği diğer eleştiri kalemleri arasında yer alıyor. CHP içindeki kimi çevrelerde de “geçmişe dönüşün parti imajına yük getirebileceği” değerlendirmeleri konuşuluyor.
Belediyeden beklenen: Şeffaf veri, kalıcı altyapı, bağımsız denetim
Çevre mühendislerinin öne çıkardığı çözüm paketi üç başlıkta toplanıyor:
-
Arıtma kapasitesi ve işletmesi: İleri biyolojik arıtmanın kesintisiz ve tam kapasite yürütülmesi, yağmur–kuraklık döngüsüne göre yük yönetimi planlarının güncellenmesi.
-
Doğal sirkülasyonun güçlendirilmesi: Körfezde akıntı rejimini bozabilecek dolgu ve beton uygulamalarının gözden geçirilmesi; dere ağızlarının, lagünlerin ve kıyı çizgisinin ekolojik restorasyonu.
-
Şeffaflık ve bağımsız denetim: Çözünmüş oksijen, azot–fosfor besin tuzları, klorofil-a, E. coli gibi göstergelerin saatlik/daily açık veri panelinde yayımlanması; üniversiteler ve meslek odalarıyla bağımsız denetim protokolleri.
Uzmanlara göre, kısa vadede oksijen açığını kapatmaya dönük noktasal müdahaleler “sınırlı” fayda sağlar; asıl farkı atıksu arıtımının kararlı işletimi, yağmur–taşkın–kuraklık entegrasyonlu altyapı ile kaynakta kirlilik önleme yaratır. Aksi hâlde sıcak hava dalgaları, düşük sirkülasyon ve ani besin tuzu yüklemeleri birleştiğinde, fitoplankton patlamaları ve müteakip balık ölümleri döngüsel hâle gelir.
Son tablo: Uyarılar yineleniyor, çözüm bekleniyor
Konak–Üçkuyular hattındaki balık ölümleri, Bayraklı’da hissedilen yoğun koku ve su kalitesindeki bozulma, İzmir Körfezi’nin kronikleşen çevre sorunlarını yeniden manşete taşıdı. İç Körfez’de yakalanan balıkların tüketilmemesi yönündeki uyarılar sürerken, kamuoyunun beklentisi “siyasi polemiklerin ötesinde ölçülebilir, şeffaf ve kalıcı bir eylem planı.” Tartışmalar CHP’li yönetimler ve özellikle Aziz Kocaoğlu’nun mirası etrafında hararetlenirken, bilim çevreleri “gecikmeden arıtmaları çalıştırın, ekosistemi eski akış dinamiklerine yaklaştırın” çağrısını yineliyor.
