İzmir Körfezi’ni mahvettik, Çeşme’yi Allah rızası için kurtaralım
EBSO Meclis Üyesi Nedim Ambar, yaz nüfusu artışıyla arıtma kapasitesinin yetersiz kaldığını belirterek “İzmir Körfezi’ni mahvettik, Çeşme’yi Allah rızası için kurtaralım” dedi. Çözüm için kapasite artışı, ileri biyolojik arıtma ve şeffaf izleme çağrısı yapıldı.
Yerel Gündem 
“İzmir Körfezi’ni mahvettik, Çeşme’yi Allah rızası için kurtaralım”
YEREL GÜNDEM / İZMİR
EBSO’da deniz kirliliği alarmı: “Yaz nüfusuna göre kapasite yok”
Ege Bölgesi Sanayi Odası’nın (EBSO) Eylül ayı meclis toplantısında söz alan Balıkçı Meclis Üyesi Nedim Ambar, Çeşme başta olmak üzere İzmir kıyılarında yaz aylarında artan kirlilik ve arıtma kapasitesi yetersizliğine dikkat çekti. Ambar, “İzmir Körfezi’ni mahvettik, Çeşme’yi Allah rızası için kurtaralım” çağrısıyla arıtma tesislerinin acilen güçlendirilmesini istedi. Okulların açılmasıyla yazlıkçıların ilçeden ayrıldığını, atık miktarının “yüzde 10 seviyesine” düştüğünü belirten Ambar, deniz suyunun soğumasıyla oksijen artışının da temizlenmeyi hızlandırdığını vurguladı.
“Derin deniz deşarjı 20 metreye göre hesaplandı, bu büyük hata”
Ambar, Türkiye genelinde “derin deniz deşarjı” hesaplamalarının 20 metre derinlik kabulü üzerinden yapıldığını, bunun Çeşme özelinde ciddi bir mühendislik ve çevre yönetimi hatası olduğunu savundu. Yaz nüfusunun 1 milyonun üzerine çıktığını anımsatan Ambar, kişi başına düşen arıtma kapasitesinin “yaklaşık 20 litre” gibi gerçekçi olmayan bir seviyeye indiğini, bu yüzden yaz aylarında sistemin taşıma kapasitesini aştığını söyledi. “Yaz aylarında Çeşme’de bu mümkün mü?” diye soran Ambar, yeni fazların eklenmesi ve mevcut tesislerin kapasite artırımının zorunlu olduğunu dile getirdi.
Çeşme turizmi ve deniz yaşamı için “kritik eşik”
Çeşme’de ağustos ayında orkinos ölümleri üzerinden gündeme gelen deniz ekosistemindeki kırılganlığa atıf yapan Ambar, kalıcı çözümler üretilmediği takdirde turizm gelirlerinin, balıkçılığın ve kıyı ekonomisinin zarar göreceği uyarısında bulundu. Uzman değerlendirmelerine göre, yaz nüfusuyla birlikte evsel atık su yükü, gri su yönetimi, yağmur suyu–atık su ayrımı ve kaçak deşarj gibi unsurlar, kıyı şeridinde ötrifikasyon ve oksijen azalması riskini büyütüyor. Bu tablo, deniz canlıları için ani ölümler ve kıyı şeridinde koku–renk değişimi gibi etkilerle sonuçlanabiliyor.
Altyapı yatırımları ve finansman: Kim, nasıl üstlenecek?
Toplantıda dile getirilen başlıca beklenti, arıtma tesislerinin etaplı büyütülmesi, ileri biyolojik arıtma ve azot–fosfor giderimi sağlayan teknolojilere geçilmesi oldu. Eş zamanlı olarak şebeke sızıntıları, yağmur suyu hatlarına yanlış bağlantılar ve kaçak bağlantılar gibi kronik sorunların giderilmesi gerektiği belirtildi. Finansman tarafında ise belediyelerin yatırım programlarını İller Bankası kredileri, AB çevre fonları ve kamu–özel işbirliği modelleriyle güçlendirmesi, ayrıca yaz aylarına özgü sezonluk kapasite yönetimi planlarının devreye alınması önerildi.
Ölçüm, şeffaflık ve ortak akıl çağrısı
Ambar’ın çağrısına eşlik eden öneriler arasında, gerçek zamanlı su kalitesi izleme sistemlerinin yaygınlaştırılması ve kamuoyuyla periyodik veri paylaşımı öne çıktı. İlçe belediyeleri, büyükşehir, ilgili bakanlıklar, üniversiteler ve meslek örgütlerinin yer aldığı koordinasyon masası kurulması; “yaz nüfusunun pik yaptığı dönemlere” özel acil eylem planı hazırlanması istendi. Bu kapsamda cezai yaptırımların etkinleştirilmesi, kaçak deşarjların denetimle hızla önlenmesi ve deniz çayırları–resif alanlarının korunması gerektiği kaydedildi.
“Körfez’den çıkarılan dersler Çeşme’de uygulanmalı”
İzmir Körfezi’nde geçmiş yıllarda yaşanan çevresel sorunlara atıf yapan Ambar, “Körfez’de yaptığımız hataları Çeşme’de tekrarlamayalım” diyerek, havza bazlı planlama ve taşıma kapasitesi ilkelerinin Çeşme’nin yeni imar ve altyapı stratejilerine entegre edilmesini talep etti. EBSO meclisinde öne çıkan mutabakat, yaz–kış nüfus farkı ile mevsimsel turizm baskısının arıtma ve atık su planlamasında baştan dikkate alınması yönünde oldu.
Kaynak: Son Mühür/Gamze Eskiköy
