İzmir’de çöp krizi derinleşiyor: 3 ilçe belediyesine müfettiş soruşturması
İzmir’de çöp krizi büyüyor. İçişleri, Buca–Konak–Karabağlar için müfettiş görevlendirdi; Karşıyaka’da 1.800 işçi maaş alacakları için süresiz iş bıraktı. Çözüm için veri ve diyalog şart.
Yerel Gündem 
İzmir’de çöp krizi derinleşiyor: 3 ilçe belediyesine müfettiş soruşturması
YEREL GÜNDEM / İZMİR, TÜRKİYE
Bakanlık devreye girdi: Buca, Konak ve Karabağlar mercek altında
İzmir’de aylardır gündemde olan çöp ve moloz birikimi, İçişleri Bakanlığı’nı harekete geçirdi. Bakanlık, Buca, Konak ve Karabağlar ilçelerinde yaşanan sorunların nedenlerini tespit etmek üzere iki mülkiye müfettişi görevlendirdi. Belediyelerden, son döneme ait toplama-performans verileri, saha raporları ve bertaraf süreçlerine ilişkin yazışmalar da dahil olmak üzere kapsamlı bilgi ve belge talep edildi.
“Toplanmayan çöp, kabul edilmeyen atık” iddiası
Bakanlığın belediyelere gönderdiği yazıda; ilçe belediyelerinin tüm çöpleri toplayamadığı, toplananların bir bölümünün ise Büyükşehir’in katı atık tesislerine kabul edilmemesi nedeniyle yığınların oluştuğu ileri sürüldü. Yazıda, düzensiz toplamanın çevre ve toplum sağlığı açısından tehdit oluşturduğu; koku, haşere artışı, yüzeysel ve yeraltı sularında kirlenme risklerine dikkat çekildi. Müfettişlerin, hem toplama planlaması hem de bertaraf kapasitesi başlıklarında çift yönlü bir inceleme yürütmesi bekleniyor.
Karşıyaka’da maaş krizi: 1.800 işçi ‘süresiz’ iş bıraktı
Çöp krizini büyüten bir diğer başlık ise Karşıyaka. Belediyenin iştirak şirketlerinde çalışan, Genel-İş Sendikası 10 No’lu Şube’ye bağlı yaklaşık 1.800 işçi, 5 aydır maaş alamadıkları gerekçesiyle süresiz iş bırakma eylemi başlattı. İlçede pek çok cadde ve sokakta çöp birikimleri artarken, kötü koku ve görüntü kirliliği şikâyetleri yükseldi. Sendika, taleplerinin “zam” değil, biriken alacakların ödenmesi olduğunu vurguluyor; belediye yönetimini çözüm odaklı diyaloga çağırıyor.
Sahadan sesler: “Sinek, koku ve mağduriyet”
Karşıyaka’da esnaf İsmail Karataş, “6–7 aydır bu sıkıntıyı yaşıyoruz. Sinek ve kokudan şikâyetçiyiz. İşçilerin mağduriyetini anlıyoruz ama bizim de ekmeğimiz var.” dedi. İlçe sakini Hanife Ayra, yoğun mahallelerde gün içi birden çok toplama turu gerektiğini belirtirken, Sabahattin Kavak, sorunun Büyükşehir–ilçe koordinasyon eksikliğinden kaynaklandığını savundu. Ali Bilgin ise “Türkiye’nin üçüncü büyük kenti bu manzarayı hak etmiyor; vergilerimiz bunun için var.” sözleriyle çözüm çağrısı yaptı.
Hizmet sürekliliği için acil plan: Asgari ekip, rota ve vardiya
Uzmanlara göre, toplu iş bırakmanın uzaması hâlinde atık yönetimi, park-bahçe ve temizlik hizmetlerinde birikim hızlanabilir. Olası sağlık risklerinin önüne geçmek için belediyelerin asgari hizmet ekipleri, geçici vardiya düzeni, rota optimizasyonu ve yedek araç/ekipman planlarını devreye alması; eşzamanlı olarak sendika ile kademeli ödeme takvimi üzerinde uzlaşması öneriliyor. Şeffaf bir nakit akışı çizelgesi ve haftalık kamu bilgilendirmesi, hem iş barışını hem de kentlinin güvenini güçlendirebilir.
Veriyle konuşmak şart: Toplama-performans ve bertaraf kapasitesi
Çöp yığınları yalnızca bir operasyon sorunu değil; aynı zamanda planlama ve kapasite sorunu. İlçe belediyelerinin günlük toplama performansı, araç–ekip sayısı, rota verimliliği ve vardiya dağılımı ile Büyükşehir’in bertaraf–transfer kapasitesi arasındaki denge, krizin merkezinde yer alıyor. Müfettiş incelemesinin, veri temelli bir tablo çıkararak tartışmayı “suçlama–savunma” ekseninden çıkarıp çözüme yönlendirmesi bekleniyor.
İzmir için yol haritası: Kısa ve orta vadeli adımlar
Kısa vadede:
-
Acil ödeme–tahsilat takvimi ve kısmi ödeme seçenekleri
-
Asgari hizmet protokolü (sağlık öncelikli bölgeler, pazar–okul çevreleri)
-
Günlük saha bülteni ile halka açık bilgilendirme
Orta vadede:
-
Bağımsız denetim ve performans göstergeleri (toplama, transfer, bertaraf)
-
Atık azaltma ve ayrıştırma yatırımları; ara depolama–transfer kapasite artışı
-
Erken uyarı mekanizması: Personel, araç ve finansmanda risk gerçekleşmeden müdahale
İzmir’in ihtiyacı, krizi siyasî parantezlerden çıkarıp veri, şeffaflık ve müzakereyle yönetmek. Kentin yaşam kalitesi için kalıcı bir atık stratejisi artık ertelenemez.
