Mümtaz’er Türköne: İktidar Rekabeti Mahkeme Salonlarına Taşındı, Hukuk Yerine Siyaset
Mümtaz’er Türköne, iktidarın muhalefeti mahkeme salonlarında 'sanık sandalyesine oturtarak' siyaset yaptığını öne sürdü ve hukukun yok edilmesinin nedenlerini Machiavelli'nin 'Hükümdar' kitabından alıntıyla yorumladı.
Yerel Gündem 
YEREL GÜNDEM / ANKARA, TÜRKİYE — 09 KASIM 2025
Köşe Yazarı Mümtaz’er Türköne, kaleme aldığı analizde, Türkiye’deki iktidar rekabetinin mahkeme salonlarında, adliye koridorlarında çözülmeye çalışılmasını eleştirdi. Türköne, muhalefet kanadının sanık sandalyesine oturtulduğu bu mekanlarda tek oyuncunun olduğunu ve hamleleri güç sahiplerinin belirlediğini öne sürdü.
Türköne, bir iktidarın hukuku yok etme hamlesinin arkasındaki üç temel ihtimali sıraladı:
Hukukun Yok Edilmesinin Arkasındaki Üç İhtimal
Türköne, iktidarın hukuku bir araç olarak kullanmasının veya hiçe saymasının neden olabilecek üç ihtimali şöyle açıkladı:
-
Propaganda ve İnkar: İktidarın, dev propaganda makinesiyle her konuda hukuka bağlı olduğuna herkesi inandırmayı beklemesi. (Örnek: Adalet Bakanı'nın "burası hukuk devleti" söylemi.)
-
Çıplak Güç Gösterisi: İktidarın, hukuku takmadığını bilerek göstermek ve rakiplere "Neyinize güveniyorsunuz! Göz açtırmam" mesajı vermek istemesi. (Örnek: Yerel mahkemenin Anayasa Mahkemesi kararlarını hiçe sayması.)
-
İktidara Tutunma Çaresizliği: Nesnel şartların, iktidara tutunmak için başka çare bırakmaması. Türköne’ye göre bu, hukuku çiğneyip rakibi ezip kolunu kanadını kırmak, mahkeme salonlarında ve cezaevi hücrelerinde kurda kuşa yem etmek anlamına geliyor.
Machiavelli Kuralı: İktidarı Sürdürmek
Türköne, siyasetin bu değişmeyen kuralının cevabının, Machiavelli’nin "Hükümdar" kitabında bulunduğunu kaydetti. Machiavelli’nin, hükümdarın methedilmeye layık olsa bile, duruma ve şartlara göre bu meziyetlere bağlı kalmanın iktidarını kaybetmesine yol açacaksa, "ne kadar utanç verici olursa olsun" onlara başvurmaktan çekinmemesi gerektiğini anlatan sözlerini alıntıladı.
Türköne, bu alıntıyı yorumlayarak, siyasetin en basit hâliyle oyunu kazanmak üzere kurulduğunu ve iktidarı sürdürmek için hukukun, sadece gerekli ise başvurulan bir araç olarak ön plana çıktığını belirtti.
