Müzakere masasının dağılmasının şifresi: Kremlin’in sonbahar hamlesi neye işaret ediyor?
Rusya’nın yaz operasyonlarından sonra sonbahara hazırladığı yeni hamle, müzakere masasında sertleşen talepler ve Polonya hava sahası gerilimiyle birlikte savaşın risk çıtasını yükseltiyor. Belarus tatbikatı ve NATO’nun doğu hattı, krizin coğrafi yayılma endişesini artırıyor.
Yerel Gündem 
Müzakere masasının dağılmasının şifresi: Kremlin’in sonbahar hamlesi neye işaret ediyor?
YEREL GÜNDEM / MOSKOVA
Yaz taarruzu beklentiyi karşılamadı, hesap sonbahara kaldı
Ukrayna savaşında yaz aylarında artan Rus taarruzları, Donbas başta olmak üzere doğu ve güneydoğu hattında sınırlı ilerlemeler getirse de cepheyi kıracak ölçekte sonuç üretmedi. Sahadaki tabloya göre Moskova, bölgeye takviye birlik ve mühimmat aktararak sonbahar aylarına dönük yeni bir operasyon dalgasına hazırlanıyor. Rus tarafı, sahada daha görünür kazanımlar elde ederek diplomasi masasında elini güçlendirmeyi hedefliyor.
İHA savaşı ve insan kaynağı baskısı
Kiev yönetimi, cephedeki insan kaynağı baskısını insansız hava araçlarıyla dengelemeye çalışıyor. Rus birliklerine karşı yoğun İHA kullanımı, ilerleme hızını düşüren başlıca etkenlerden biri olarak öne çıkıyor. Buna karşın Rus Ordusu, hava savunma ve elektronik harp kapasitesini artırarak İHA tehdidini sınırlamayı amaçlıyor. Bu karşılıklı uyumlanma, cephe hattında “aşındırma savaşı”nı derinleştiriyor ve büyük ölçekli sıçramaların önüne geçiyor.
Diplomaside frene basıldı: Talepler sertleşiyor
Siyasi cephede ise müzakere kanallarının son haftalarda belirgin biçimde soğuduğu görülüyor. Moskova, kendi taleplerinin kabulü için sahada ilave sonuçlar peşinde koşarken; Kiev’e destek veren Avrupa başkentleri, yaptırım ve askeri destek çizgisini koruyor. Tarafların beklentileri arasındaki makas açıldıkça kısa vadede kapsamlı bir uzlaşma ihtimali zayıflıyor. Bu nedenle sonbahar, çatışmanın hem şiddeti hem de coğrafi kapsamı bakımından kritik bir dönemeç olarak değerlendiriliyor.
Savaş sınır testinde: Polonya hava sahası gerilimi
Gerilimi tırmandıran unsurlardan biri, son büyük hava saldırıları sırasında insansız hava araçlarının Polonya hava sahasına girmesiyle ortaya çıktı. Varşova ve Kiev, ihlalin kasıtlı olduğunu savunurken, Moskova bu iddiaları reddediyor. Olay, NATO’nun doğu kanadında caydırıcılık tartışmalarını tazeledi ve Polonya kamuoyunda Ukrayna desteğine ilişkin görüş ayrılıkları içinde sertlik yanlısı çizginin elini güçlendirdi. İttifakın 4. madde istişarelerine atıf yapan yorumlar, sınama eşiğinin yükseldiğine işaret ediyor.
Belarus tatbikatı ve NATO hattında riskler
Rusya ile Belarus’un eylülde icra ettiği ortak tatbikat, özellikle Polonya ve Baltıklar’da güvenlik endişelerini artırdı. Senaryonun “provokatif saldırıya karşı birleşik yanıt” kurgusuna dayanması, tatbikatı olası bir kriz provası olarak okuyan değerlendirmeleri çoğalttı. Bununla birlikte Minsk’in son dönemde Batı ile temaslarını artırması, Belarus’un sahadaki adımlarına ilişkin belirsizliği koruyor. Bu kırılgan denge, küçük bir kıvılcımın bile büyük bir diplomatik krize dönüşme riskini yükseltiyor.
Sonbahar senaryosu: Aşındırma mı, kırılma mı?
Önümüzdeki haftalarda üç başlık öne çıkacak: cephede artacak yıpratma operasyonları, hava saldırılarının derinliği ve NATO sınır hattındaki provokasyon iddiaları. Moskova, sahadaki kazanımlarını büyütürse, masaya daha ağır şartlarla dönebilir. Kiev ise savunma hatlarını koruyup mali-askeri desteği sürdürtebildiği ölçüde diplomatik baskıyı dengeleyecek. Kısa vadede “büyük anlaşma” beklentisi güçlenmiş değil; buna karşılık taktik ilerlemelerle desteklenen sınırlı ateşkes pencereleri, kış öncesi dönemde yeniden tartışmaya açılabilir. Son sözü, sahadaki tempo ile başkentlerin risk iştahı söyleyecek.
Kaynak: Deniz Berkay / Odatv
