TBMM'de Kürt İlleri Tartışması: AKP'li Muş'tan DEM Partili Vekile Anayasa Uyarısı
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Ulaştırma Bakanlığı bütçesi görüşülürken, DEM Partili vekilin "Kürt illeri" ifadesi üzerine Komisyon Başkanı AKP'li Mehmet Muş Anayasa'nın 3 maddesini hatırlatarak uyarıda bulundu.
Yerel Gündem 
YEREL GÜNDEM / ANKARA, TÜRKİYE — 20 KASIM 2025
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın 2026 yılı bütçesi görüşülürken, DEM Parti ve İYİ Parti milletvekilleri arasında "Kürt illeri" ifadesi üzerinden sert bir bölücülük tartışması yaşandı. Tartışma, Komisyon Başkanı AKP’li Mehmet Muş’un DEM Partili vekile Anayasa maddelerini hatırlatarak uyarıda bulunmasıyla tırmandı.
DEM Partisi Siirt Milletvekili Sabahat Erdoğan Sarıtaş, ulaşım yatırımlarında stratejik eşitsizliklere dikkat çekmek isterken, hava, kara ve raylı sistem projelerinin büyük ölçüde batı illerine yoğunlaştığını belirterek, "Kürt illerinde" yayılma süreçlerinin tamamlanmadığını iddia etti. Bu ifade, Komisyon Başkanı Muş'un müdahalesine neden oldu.
AKP'li Muş'tan Anayasal Uyarı: "Öyle 'Kürt İlleri' Diye Bir İl Yok"
Komisyon Başkanı Mehmet Muş, DEM Partili Sarıtaş'ın konuşmasındaki "Kürt illeri" ifadesine sert bir şekilde müdahale etti: "Öyle 'Kürt illeri' diye bir il yok, bizde 81 il var."
Muş, Anayasa'nın idarenin bütünlüğü, kamu tüzel kişiliği ve devletin bölünmez bütünlüğü ile ilgili maddelerini hatırlatarak, DEM Partili vekili uyardı. Muş'un açıklamaları komisyon tutanaklarına şu şekilde yansıdı:
Komisyon Başkanı Mehmet Muş: Anayasa'nın 123'üncü, 126'ncı maddeleri var, idarenin bütünlüğü ve kamu tüzel kişiliği vardır... Burada böyle bir 'Kürt illeri' beyanı diye bir şey yok Anayasa'da. Merkezi idarenin yine kanunla belirleniyor, kanunlarda da yok. Ayrıca Anayasa'nın 3'üncü maddesinde devletin ülkesinde ve milletiyle bölünmez bir bütün olduğu ifade edilir. Kısaca, söylemleriniz bu saydığım 3 Anayasa maddesine aykırıdır.
İYİ Parti ve DEM Parti Arasında 'Bölücülük' Gerginliği
Muş'un uyarısının ardından tartışma, İYİ Parti ve DEM Partili vekiller arasında karşılıklı suçlamalara dönüştü. İYİ Parti milletvekilleri, bu ifadenin "ayrımcılığı seçmek" ve "coğrafyayı bölmeye çalışmak" anlamına geldiğini savundu.
İYİ Parti Trabzon Milletvekili Yavuz Aydın, "Türkiye Cumhuriyeti illeri..." diyerek tepki gösterirken, İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta, "Başından sonuna kadar kim burada 'Kürt ili' derse hepsini reddediyoruz. Bakın, bu, bölücülüktür; bu, bölücülüktür" ifadelerini kullandı.
DEM Parti vekilleri ise "Kürt illeri" tanımının coğrafi ve kültürel bir ayrımcılık değil, "Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı iller" anlamına geldiğini savundu. DEM Parti Mardin Milletvekili Kamuran Tanhan, TBMM'de Trakya, İç Anadolu, Anadolu gibi tanımlamaların hep yapıldığını belirterek, "Burada kastımız elbette ki bir ayrımacılık değil, ama öyle bilinmiyor, öyle de anlaşılmamalı... Arap illeri bir sorun olmuyor. Şimdi biz Urfa'ya, Mardin'e, Şırnak'a Hakkâri'ye ne diyeceğiz?" dedi.
