ABD’de ‘Radikal’ Görülen Mamdani Politikaları Avrupa’da Normal Kabul Edilir miydi?
New York’un yeni seçilen belediye başkanı Zohran Mamdani'nin ücretsiz çocuk bakımı ve kira dondurma gibi politikaları, Avrupa'daki uzmanlarca İskandinavya’nın merkez soluyla uyumlu, ancak kira dondurmada ana akımdan daha ileri olarak değerlendiriliyor.
Yerel Gündem 
YEREL GÜNDEM / ANKARA, TÜRKİYE — 12 KASIM 2025
New York’un yeni seçilen belediye başkanı Zohran Mamdani’nin kiraların dondurulması, ücretsiz otobüs ve evrensel çocuk bakımı gibi politikaları, ABD’de "aşırı sol" olarak nitelendirilirken; Avrupa’daki uzmanlar bu politikaların eski kıtadaki siyasi yelpazenin neresine düştüğünü tartışıyor. Uzmanlar, ücretsiz çocuk bakımı gibi politikaların Avrupa'da merkez sol konsensüsle uyumlu olduğunu ancak kira dondurmanın ana akım olmadığını belirtiyor.
33 yaşındaki Zohran Mamdani'nin New York belediye başkanlığı seçimlerini kazanması, Avrupa’daki aşırı sol partiler (Almanya’daki Die Linke ve Fransa’daki Boyun Eğmeyen Fransa) tarafından zafer olarak kutlandı.
Ancak sosyal medyada, Mamdani’nin önerilerinin çoğunun Avrupa’daki merkezci ve hatta merkez sağ hükümetlerde zaten var olduğunu savunanlar, "Mamdani Avrupa’da merkez sağ olarak kabul edilir" yorumunu yaptı.
Kira Dondurma: Avrupa'da Ana Akım Değil
Mamdani’nin New York’ta yaklaşık 2 milyon dairede kiraları dondurma planı, Avrupa’daki uygulamalardan daha ileri gidiyor.
-
Berlin Örneği: Berlin’de kiraları donduran yasa 2020’de kabul edilmiş, ancak daha sonra Almanya’nın en yüksek mahkemesi tarafından anayasaya aykırı bulunarak iptal edilmişti.
-
Genel Görüş: Avrupa hükümetlerinin çoğunluğu (merkez sol ve sağ) kira tavanı uygulamalarına yönelmiş olsa da, Avrupa Politika Merkezi analisti Javier Carbonell, "Kira dondurma çoğu Avrupa şehrinde uygulanmıyor, Avrupa’da standart bir politika değil" dedi. Bu politika, Avrupa aşırı solunun talepleriyle örtüşüyor.
Ücretsiz Çocuk Bakımı: Merkez Sol Konsensüsüne Yakın
Mamdani’nin altı haftalıktan beş yaşına kadar tüm çocuklar için ücretsiz çocuk bakımı sağlanması önerisi, ABD için büyük bir değişim yaratıyor.
-
Avrupa Standardı: Avrupa’nın büyük bir bölümünde, sübvansiyonlu çocuk bakımı zaten standart ve bazı durumlarda (Danimarka, Berlin gibi) neredeyse ücretsizdir. Danimarka’da belediyeler, ebeveyn ücretlerini toplam maliyetin yaklaşık yüzde 25'i ile sınırlandırırken, Berlin’de çocuk bakımı bir yaşından itibaren tamamen ücretsizdir.
-
Politik Yakınlık: Bu politikalar Avrupa’da aşırı solla sınırlı değildir; birçoğu merkez sol hükümetler tarafından uygulamaya konmuş ve merkez sağ koalisyonlar tarafından sürdürülmüştür. Uzmanlar, Mamdani'nin evrensel çocuk bakımı önerisinin, özellikle İskandinav ve bazı Batı ülkelerindeki ana akım merkez sol konsensüsle büyük ölçüde uyumlu olduğunu belirtiyor.
Ücretsiz Otobüsler ve Kimlik Politikası
-
Ücretsiz Ulaşım: Mamdani’nin ücretsiz otobüs önerisi, Lüksemburg (2020) ve Malta (2022) gibi ülkelerde tamamen uygulanmış olsa da, Avrupa standartlarına göre hala nispeten nadir görülen bir hamledir.
-
Asıl Fark: Uzmanlar, Mamdani’nin Avrupa’da öne çıktığı noktanın kültürel politika ve kimlik olduğunu savunuyor. Carbonell, Mamdani’nin "Çok kültürlülük konusunda Avrupa'nın çoğundan çok daha solcu" olduğunu ve Müslüman bir siyasetçi olmasına yaptığı açık vurgunun, standart sol Avrupa partileri arasında çok daha az rastlanan bir durum olduğunu belirtti.
Sonuç olarak uzmanlar, Mamdani’nin ılımlı bir solcu olarak görülebileceğini, ancak özellikle kira dondurma gibi politikaların Avrupa’nın ortalamasından ziyade İspanya’daki gibi istisnai durumlara benzediğini ve "merkez sağ olarak kabul edileceği" iddiasının abartılı olduğunu düşünüyor.
Kaynak: Euro News
