Chobani–Ivanka iş birliği ABD’de kutuplaşmayı tetikledi: Demokratlardan boykot çağrısı
Chobani’nin Ivanka Trump ile gıda israfı ortaklığı ABD’de siyasi tartışma yarattı. Demokratlar boykot çağrısı yaparken Cumhuriyetçiler destek veriyor; marka şeffaflık baskısıyla karşı karşıya.
Editor1
Chobani–Ivanka iş birliği ABD’de kutuplaşmayı tetikledi: Demokratlardan boykot çağrısı
YEREL GÜNDEM / NEW YORK, ABD
Gıda israfı ortaklığı, siyaset sahnesine sıçradı
ABD merkezli yoğurt markası Chobani’nin kurucusu Hamdi Ulukaya ile ABD Başkanı Donald Trump’ın kızı Ivanka Trump’ın başlattığı gıda israfını azaltma odaklı iş birliği, ülkede hızla siyasi tartışmaya dönüştü. Demokrat çevrelerde Chobani’ye karşı boykot çağrıları gündem olurken, Cumhuriyetçi seçmen kanadında markaya destek paylaşımları öne çıktı.
Modelin odağı: “Kusurlu ürünlerin ekonomiye kazandırılması”
CNBC’de duyurulan girişim, tarlada boyut–şekil–renk gibi kozmetik nedenlerle toplanmayan veya pazara girmeyen ürünlerin tedarik zincirine katılmasını hedefliyor. Ivanka Trump’ın kurucu ortakları arasında yer aldığı Planet Harvest ile Chobani’nin tedarik ağlarının eşleştirilmesi planı, “çiftçiye ek pazar, gıda israfında azalma” vaadiyle sunuldu. Eleştirmenler ise modelin bir kurumsal sosyal sorumluluk görüntüsüyle tanıtıldığını ancak ticari kârlılık hedefini de içerdiğini savunuyor.
Demokrat tabanda boykot, Cumhuriyetçilerden karşı hamle
İş birliği açıklamasının ardından sosyal medya platformlarında “Chobani satın almama” çağrıları hızla yayılırken, bazı kullanıcılar ortaklığın “kâr amaçlı olduğu” ve “kamusal fayda” söyleminin ön plana çıkarıldığı yönünde itirazlar dile getirdi. Buna karşılık Cumhuriyetçi isimler ve muhafazakâr yorumcular, gıda israfını azaltacak her girişimin desteklenmesi gerektiğini belirterek Chobani’ye sahip çıkan paylaşımlar yaptı. Tartışma, seçim yılı atmosferinde şirket–siyaset ilişkileri ve marka boykotlarının ekonomik etkileri başlıklarını yeniden gündeme taşıdı.
Fenerbahçe sponsorluğu yankısı: Türkiye’den ABD’ye uzanan tartışma
Chobani’nin kısa süre önce Fenerbahçe ile duyurduğu stadyum ve forma sponsorluğu—Türk futbolu için “rekor” olarak nitelenen anlaşma—zaten şirketi kamuoyunun odağına yerleştirmişti. Türkiye’de sponsorluk paketinin kapsamı ve zamanlaması tartışılırken, ABD’de Ivanka Trump ile ortaklığın duyurulması, markayı bu kez ABD iç siyasetindeki kutuplaşmanın merkezine çekti. İki ülkedeki tartışmaların farklı eksenlerde ilerlemesi, Chobani’nin küresel marka konumlandırması ile yerel siyasi algılar arasındaki gerilimi görünür kıldı.
Pazarlama ve itibar denklemi: “Çifte anlatı” riski
Marka yönetimi uzmanlarına göre Chobani’nin karşı karşıya olduğu tablo, “çifte anlatı” riskini barındırıyor: Bir yanda israfla mücadele ve çiftçi gelirlerini çeşitlendirme vurgusu, diğer yanda siyasi yakınlık algısı ve “amaç–kâr” dengesine dair soru işaretleri. Bu koşullarda şirketin şeffaf tedarik zinciri metrikleri, üreticiye yansıyan reel kazanç ve kamusal faydanın ölçülebilirliği, tartışmanın seyrini belirleyebilecek kritik göstergeler olarak öne çıkıyor. Boykot çağrılarının kalıcılığı ise tüketici davranışlarında “ani tepki” ile “alışkanlık gücü” arasındaki çekişmeye bağlı.
Bir sonraki adım ne olur?
-
Şeffaflık baskısı: Girişime dair verinin—kaç ton ürün ekonomiye kazandırıldı, çiftçiye ek gelir ne oldu—düzenli yayımlanması beklenecek.
-
Perakende yansımaları: Bazı zincirler, müşteri tepkisine göre raf stratejilerini geçici olarak gözden geçirebilir; karşı hamle olarak tanıtım ve kampanya ağırlığı artabilir.
-
Siyasi söylem: Seçim takvimi yaklaşırken, “kurumsal sosyal sorumluluk vs. siyasî pozisyonlanma” başlıkları kampanya dilinde yeniden kullanılabilir.
-
Uluslararası algı: Türkiye’deki sponsorluk dosyaları ile ABD’deki iş birliğinin aynı dönemde gündeme gelmesi, markanın farklı pazarlarda farklı strateji anlatıları kurmasını gerektirebilir.
