Hollanda seçimlerinde sürpriz: Aşırı sağ geriledi, liberaller D66 zirvede
29 Ekim’deki erken seçimde D66 sandık çıkışına ve ilk sayım sonuçlarına göre öne çıktı; PVV geriledi. Koalisyon zorunlu görünüyor: olası ortaklar ve senaryolar haberimizde.
Yerel Gündem 
YEREL GÜNDEM / LAHEY, HOLLANDA — 30 EKİM 2025
Hollanda’da 29 Ekim’de yapılan erken genel seçimde tablo beklentilerin dışına çıktı. Sandık çıkış anketleri ve gece boyunca gelen ilk sayım verilerine göre liberal–merkez D66 birinci sıraya yerleşirken, 2023’te birinci olan Geert Wilders liderliğindeki PVV belirgin düşüş yaşadı. Kesin olmayan dağılımda D66 26–27, PVV 25–26 sandalye bandında görülüyor; merkez sağ VVD yaklaşık 22–23, GL-PvdA ise 20 sandalye civarında.
Neden “sürpriz”? Anketlerle fark
Seçim kampanyası boyunca PVV ile GL-PvdA arasında birincilik yarışı öngörülürken, D66’nın son metrelerdeki yükselişi tabloyu değiştirdi. İlk sonuçlara bakıldığında CDA’nın güçlenmesi, JA21’in hanesine artı yazması, NSC’nin ise meclis dışında kalması dikkat çekti. Ülke genelinde katılım %76,3 ölçüldü; 2023’ün bir miktar altında.
Koalisyon aritmetiği: Zorunlu ortaklık dönemi
150 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nde çoğunluk için 76 sandalye gerekiyor. Partilerin büyük kısmı PVV ile ortaklığa kapıyı kapattığı için ilk senaryolar D66 liderliğinde merkez ağırlıklı bir koalisyona işaret ediyor. Olası formüller arasında D66–CDA–VVD ekseni; parlamento matematiğine göre GL-PvdA destekli geniş tabanlı seçenekler bulunuyor. Sürecin haftalar, hatta aylar alması bekleniyor.
Siyasi sonuçlar: Wilders gerilerken merkez yükselişi
Sonuçlar, 2024’te kurulan ve göç başlığında çatlayan sağ hükümet deneyiminin seçmende yarattığı yorgunluğa işaret ediyor. D66 lideri Rob Jetten, Avrupa yanlısı ve iklim–konut odağındaki kampanyasıyla merkez seçmeni toparladı. GL-PvdA’nın beklenen sıçramayı yapamaması üzerine Frans Timmermans görevini bırakacağını duyurdu.
Gündemin maddeleri: Göç, konut ve sağlık
Seçmen nezdinde konut krizi, göç yönetimi ve sağlık maliyetleri öne çıktı. Birçok partinin yıllık 100 bin konut üretimi vaadi dikkat çekerken, yeni hükümetin ilk dosyaları bunlar olacak. D66 öncülüğünde kurulacak bir kabine, AB ile ilişkilerde daha etkin ve öngörülebilir bir çizgi sinyali verebilir.
Takvim: Resmî sonuç ve yetkilendirme
Yurtdışı oylarının da sayımıyla resmî kesin sonuçlar açıklandıktan sonra Kral Willem-Alexander, hükümeti kurma görevini seçim galibine/önde gelen lidere verecek. Ardından bilgi vericiler–arayıcılar eşliğinde koalisyon görüşmeleri başlayacak.
