Seda Yekeler: Dil öğrenmek yetenek değil, doğru beyin aktivasyonudur
Dil Bilimci Seda Yekeler, geliştirdiği YEK Metodu ile dil öğrenmenin bir yetenek değil, doğru beyin aktivasyonuyla mümkün olan bir beceri olduğunu ortaya koyuyor.
Yerel Gündem 
YEREL GÜNDEM / İSTANBUL, TÜRKİYE — 16 ARALIK 2025
Dil Bilimci ve Lingozon kurucusu Seda Yekeler, Türkiye’de yıllardır tartışılan "Yabancı dil yetenek işi midir?" sorusuna bilimsel bir yanıt getirdi. Yekeler, dil öğrenmenin bir yetenek değil, doğru yöntemle aktive edilen bir beyin becerisi olduğunu belirtti.
Geliştirdiği YEK Metodu (Yaparak, Etkileşimle, Keşfederek) ile her yaşta dil edinmenin mümkün olduğunu savunan Yekeler, klasik ezber yöntemlerinin beynin sadece bir bölümünü çalıştırdığını, bu yüzden de kalıcı öğrenmenin gerçekleşmediğini ifade etti.
"Dil yetenek değil, beyin becerisidir"
Seda Yekeler, nörobilimin dil öğrenme konusundaki verilerine dikkat çekerek şunları söyledi: "İnsan beyni, doğru yöntemle uyarıldığında ikinci bir dili her yaşta edinme kapasitesine sahiptir. Dilin üretimi Broca alanında, anlama ise Wernicke alanında gerçekleşir. Bu iki merkezi bağlayan sinir hattı ne kadar sık kullanılırsa o kadar güçlenir. Yıllarca ders alıp konuşamamanın nedeni yeteneksizlik değil, bu sinir yollarının aktive edilmemiş olmasıdır."
"Anlıyorum ama konuşamıyorum" sendromu
Yekeler'e göre, "Anlıyorum ama konuşamıyorum" cümlesi aslında beynin bir raporu niteliğinde. Ezber ve test odaklı sistemin sadece anlama merkezini (Wernicke) çalıştırdığını, üretim merkezini (Broca) pasif bıraktığını belirten Yekeler, bebeklerin dili melodisiyle ve sosyal etkileşimle öğrendiğini, bu yüzden de doğal bir süreç işlediğini vurguladı.
YEK Metodu: Yaparak, Etkileşimle, Keşfederek
Yekeler, geliştirdiği yöntemin beynin kimyasal yapısını da desteklediğini belirtti. Özellikle öğrenmede kritik rol oynayan asetilkolin seviyesini artıran bu yöntem, öğrencinin pasif dinleyiciden aktif üreticiye geçmesini sağlıyor.
YEK Metodu'nun temel prensipleri şöyle sıralanıyor:
-
Yaparak: Öğrenci sürekli üretim halindedir, Broca alanı güçlenir.
-
Etkileşimle: Ayna nöronlar devreye girer, öğrenme hızlanır.
-
Keşfederek: Beyin anlamlı bilgiyi kalıcı belleğe aktarır.
Sağ kulak avantajı ve üretim odaklılık
Yekeler, beynin duyusal işleme sistemini de dikkate aldıklarını belirterek, "Sağ kulaktan gelen sesler dil merkezlerine daha hızlı iletilir. YEK Metodu'nda dinleme alıştırmaları bu bilimsel gerçeğe göre kurgulanır" dedi. Ayrıca kelime ezberlemenin yanlış bir hedef olduğunu, asıl amacın bağlam içinde üretim yapmak olması gerektiğini vurguladı.
