Trump Neden Ukrayna'nın Madenlerine Göz Dikti?
ABD, kendi lityum rezervlerine sahip olmasına rağmen neden Ukrayna’nın kritik minerallerine yöneliyor? Trump’ın Ukrayna’nın madenleri üzerindeki planları.
Yerel Gündem 
Trump Neden Ukrayna'nın Madenlerine Göz Dikti?
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’nın kritik maden rezervlerine olan ilgisi giderek artıyor. ABD’nin kendi maden kaynaklarına sahip olmasına rağmen, Washington’ın Ukrayna’dan lityum ve nadir toprak mineralleri talep etmesi küresel jeopolitik dengeleri de etkileyebilecek bir hamle olarak değerlendiriliyor.
Ukrayna'nın Lityum Rezervleri Neden Önemli?
Ukrayna Devlet Jeoloji Müdürlüğü’nün verilerine göre ülkede 500 bin ton lityum rezervi bulunuyor. Bu, Avrupa’daki en büyük lityum rezervi olarak dikkat çekiyor.
Lityum, özellikle pil üretiminde kullanılıyor ve akıllı telefonlardan elektrikli araçlara kadar geniş bir kullanım alanına sahip. Lityum talebinin 2040 yılına kadar sekiz kat artacağı öngörülüyor. Ancak Ukrayna’da lityum madenciliği henüz başlamış değil ve ülke bugüne kadar hiç lityum üretmedi.
ABD Kendi Lityumunu Neden Kullanmıyor?
ABD Coğrafya Araştırmaları Kurumu’na (USGS) göre ABD’de 8,3 milyon ton lityum rezervi bulunuyor. Üstelik 2024’te Arkansas’ta ek olarak 4,5 milyon ton büyüklüğünde bir rezerv daha keşfedildi. Ancak ABD’de yalnızca bir lityum madeni aktif olarak çalışıyor.
Bunun nedeni, üretimin tamamen serbest piyasa ekonomisine bırakılmış olması. ABD’de lityum madenciliği maliyetli olduğu için, şirketler genellikle Arjantin, Şili ve Avustralya gibi ülkelerden daha düşük maliyetle lityum ithal etmeyi tercih ediyor.
ABD, Ukrayna'nın Madenlerini Neden İstiyor?
ABD, lityum üretiminde Çin’in dünya çapındaki hakimiyetinden endişe duyuyor. Çin, lityum-iyon pil üretiminin %75’ini ve lityum rafinasyon kapasitesinin %60’ını kontrol ediyor.
Trump yönetimi, Çin’in lityum piyasasında tekelleşerek ABD’yi bu kritik minerallere erişimden mahrum bırakmasından kaygılanıyor. Bu yüzden ABD, kendi lityum üretimini artırmak için Ukrayna gibi müttefik ülkelerle yeni anlaşmalar yapma yoluna gidiyor.
Öte yandan, Ukrayna’nın savaş nedeniyle zor durumda olması ve Batı’nın desteğine bağımlı hale gelmesi, ABD’nin bu ülke üzerindeki etkisini artırıyor. Trump yönetimi, Ukrayna’nın kritik minerallerini elde etmeyi, savaş desteğinin bir karşılığı olarak da görüyor.
Ukrayna’nın Madenleri ABD İçin Gerçekten Değerli mi?
Ancak uzmanlara göre, Ukrayna’daki lityum rezervlerinin kalitesi ve çıkarma maliyetleri henüz net değil. İngiltere’deki Dnipro Teknoloji Üniversitesi’nin raporuna göre Ukrayna’daki lityum rezervleri kayalar arasında bulunuyor ve bu da çıkarılmasını daha maliyetli hale getiriyor.
Avustralya ve Şili’de lityum tuz düzlüklerinden çok daha düşük maliyetle çıkarılabilirken, Ukrayna’da yeni bir maden kurmak savaşın getirdiği yıkım nedeniyle büyük zorluklar barındırıyor.
ABD’nin, Ukrayna’nın madenlerini bir yatırım olarak görmesi ve uzun vadeli bir strateji geliştirmesi beklenirken, Trump’ın bu mineralleri hemen kullanmaya yönelik talepleri ekonomik olarak ne kadar uygulanabilir olacak, bu soru işareti taşıyor.
