Uzmandan Balıkesir için korkutan uyarı: Gelenbe fayı kırılırsa 7 büyüklüğünde deprem mümkün
Balıkesir Sındırgı’da 6,1’lik depremin ardından gelen 4,9 ve 4,1 büyüklüğündeki artçılar “stres transferi” tartışmasını alevlendirdi. Uzmanlar, komşu Gelenbe fayının kırılması hâlinde 7 büyüklüğünde deprem potansiyeline dikkat çekiyor.
Yerel Gündem 
Uzmandan Balıkesir için korkutan uyarı: “Gelenbe fayı kırılırsa 7 büyüklüğünde deprem mümkün”
YEREL GÜNDEM / BALIKESİR
Sındırgı artçıları endişeyi tazeledi
Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde 10 Ağustos’ta yaşanan 6,1’lik depremin ardından bölgede sismik hareketlilik sürüyor. Bugün öğle saatlerinde art arda meydana gelen 4,9 ve 4,1 büyüklüğündeki sarsıntılar, halkta tedirginliği artırdı. Uzman değerlendirmeleri, artçıların “olağan” olmakla birlikte komşu faylara stres aktarımı yapabileceğine işaret ediyor.
“Stres batıya transfer oluyor”: Kritik kavşak noktası
Jeoloji mühendisi Prof. Dr. Süleyman Pampal, mevcut etkinliğin Sındırgı fayı ve çevresindeki tali faylarda yoğunlaştığını belirterek bölgenin karmaşık bir fay ağının kesişiminde bulunduğunu vurguladı. Pampal, “Burada Akhisar–Bigadiç arasında Gelenbe fayı diye aktif bir fay var. Bu fay, Sındırgı civarında Simav–Sındırgı fayıyla kesişiyor. Sındırgı ve tali faylarda çok sayıda kırılma görüyoruz çünkü batıya doğru stres transferi söz konusu” dedi.
En büyük risk: Gelenbe fayında 7’ye varan deprem potansiyeli
Pampal’a göre asıl tehlike, biriken gerilimin komşu faylara yüklenmesi. “Gelenbe fayı kırılırsa 7’ye kadar büyüklükte deprem üretme potansiyeli var” uyarısını yineleyen uzman, dalga ve gerilim alanlarının “bariyer” etkisiyle bu fayda stres biriktirdiğini, bu nedenle bölgesel ölçekte hazırlıklı olunması gerektiğini ifade etti.
Geçmiş depremler tabloyu ağırlaştırıyor
Uzmanlar, Sındırgı’nın da içinde yer aldığı kuşağın Türkiye’nin yakın tarihli yıkıcı depremlerinden bazılarını ürettiğini hatırlatıyor. 2011 Simav (Mw 6,0), 1995 Dinar (Mw 7,2) ve 1970 Gediz (Mw 6,5) depremleri, söz konusu fay sistemlerinin enerjiyi periyodik olarak boşaltabildiğine işaret ediyor. Bu arka plan, güncel artçı dizilerinin sadece “sönümlenme” değil, aynı zamanda komşu segmentleri zorlayabilme ihtimaline dikkat çekiyor.
Bilim insanlarından “hazırlık” vurgusu
Artçıların bir süre daha sürebileceği değerlendiriliyor. Bu çerçevede, uzmanlar ve yerel yönetimler şu başlıklara özellikle işaret ediyor:
-
Yapısal güvenlik: Hasar görmüş binaların mühendislik incelemesi tamamlanmadan kullanılmaması.
-
Aile afet planı: Toplanma alanlarının belirlenmesi, acil durum çantalarının güncellenmesi.
-
Bilgi doğrulama: Resmî kurumların anlık duyurularının takip edilmesi, doğrulanmamış içeriklerin yayılmaması.
-
Jeotermal ve zemin izleme: Bölgedeki jeotermal kaynaklar ve yüzey deformasyonlarının kurumlarca düzenli izlenmesi.
Ne oluyor, ne bekleniyor?
10 Ağustos’taki ana şoktan sonra sarsıntıların Sındırgı’nın güneyindeki dağlık alana göç ettiği bildiriliyor. Sismolojiye göre bu tür “göç”ler, fay zonu içinde gerilimin yeniden dağıldığına işaret edebiliyor. Kısa vadede 5’e yaklaşan artçıların tekrarı olası görülürken, orta vadede komşu segmentlerde (özellikle Gelenbe fayında) gerilimin kritik eşikleri zorlayıp zorlamayacağı, izlenecek en önemli parametrelerden biri olacak.
Bölge için yol haritası
Uzmanlar, stres aktarımının şans eseri “durağan” kalmasını beklemek yerine bilimsel izlemenin ve risk azaltımının önceliklendirilmesi gerektiğini vurguluyor. Erken uyarı ve yoğun bakım altyapılarının gözden geçirilmesi, eğitim ve tatbikatların artırılması, fay-parselleme ve mikro-bölgeleme çalışmalarının hızlandırılması, riskin yönetilmesinde belirleyici adımlar olarak sıralanıyor.
