CHP İzmir kongrelerinde merkez etkisi: Üçüncü müdahale tartışmayı büyüttü
CHP Genel Merkezi’nin 17 Ekim’deki CHP İzmir İl Kongresi öncesi Şenol Aslanoğlu’yla “devam” mesajı, İzmir’de genel merkez müdahalelerinin “gelenek” haline geldiği tartışmasını alevlendirdi. Son 19 yılın il başkanlığı tablosu, merkez–taban dengesinin önemini yeniden hatırlatıyor.
Yerel Gündem 
CHP İzmir kongrelerinde “merkez etkisi”: Üçüncü müdahale tartışmayı büyüttü
YEREL GÜNDEM / İZMİR
17 Ekim öncesi “erken” mesaj: Aslanoğlu’yla devam
CHP İzmir İl Kongresi 17 Ekim Cuma günü yapılacak. Kongreye iki hafta kala, CHP Örgütlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ensar Aytekin’in ilçe başkanlarını arayarak, Genel Başkan Özgür Özel’in “tutuklu bulunan mevcut il başkanı Şenol Aslanoğlu ile devam” iradesini iletmesi, parti içi dengelerde yeni bir tartışmayı tetikledi. Mesaj, birçok ilçe ve belediye başkanında rahatsızlık yaratsa da parti kurmayları, “genel merkezin kararına saygı” vurgusuyla süreci izlemeyi tercih ediyor.
İzmir’de “müdahale geleneği”: Son iki kongrenin gölgesi
İzmir’de genel merkezin kongre iklimine yön veren tutumu yeni değil. 2020 Şubat’ında, dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in karşı çıktığı Deniz Yücel, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun ısrarıyla yeniden aday gösterilmiş ve 253 oyla seçilmişti. Yücel’in 2022’nin sonunda milletvekilliği için istifasının ardından, 9 Ocak 2023’te koltuğa bu kez atama yoluyla Şenol Aslanoğlu geldi.
2023 Eylül kongresinde Kılıçdaroğlu’nun işaret ettiği Aslanoğlu, “genel merkezin adayı” olarak tek başına seçime girip il başkanlığını tazeledi. Şimdi ise Özgür Özel’in benzer bir yönlendirmeyle Aslanoğlu’nu yeniden işaret etmesi, “İzmir’de üçüncü müdahale” olarak okunuyor.
Parti içi demokrasi–seçilebilirlik denkleminde İzmir sınavı
İzmir, CHP’nin yüksek oy aldığı ve temsil gücünün güçlü olduğu bir il. Bu nedenle il başkanının kim olacağı yalnızca örgüt içi dengeleri değil, yerel ve genel seçim stratejisinin uygulanmasını da doğrudan etkiliyor. Genel merkezin “istikrar” ve “kampanya bütünlüğü” gerekçesiyle sahaya inmek istemesi anlaşılır bulunsa da, tabanda “delege iradesi–merkez tercihi” denklemi yeniden gündemde.
Kongre sürecinin, geniş uzlaşı ve şeffaf müzakere kanallarıyla yürütülmesi; hem parti içi meşruiyet algısını hem de olası seçim sürecinde sahadaki motivasyonu belirleyecek.
19 yıllık tablo: Atama–seçim salınımı
2001’den bugüne İzmir il başkanlığı koltuğu sık sık atama ve seçim arasında el değiştirdi. Alaattin Yüksel, Selçuk Ayhan ve Deniz Yücel gibi isimlerin “seçimle” geldiği dönemleri; Zikri Dursun, Kemal Karataş (iki dönem), Rıfat Nalbantoğlu (iki dönem), Tacettin Bayır, Bedri Serter, Asuman Güven ve Şenol Aslanoğlu’nun “atama” ile göreve başladığı süreçler izledi. 2008’de bir dönem kayyum yönetimi de yaşandı. Bu döküm, İzmir’in örgütlenme tarihinde “merkez tasarrufu”nun ne denli belirleyici olabildiğini gösteriyor.
17 Ekim’e giderken kritik sorular
Kongre öncesi İzmir’de siyasetin nabzını belirleyecek başlıklar şunlar:
-
Adaylık çerçevesi: Aslanoğlu’nun merkez desteğine karşı sahadan çıkacak alternatif bir liste olur mu?
-
Delege dinamiği: İlçe kongrelerinden gelen delege kompozisyonu, “devam” iradesini ne ölçüde teyit edecek?
-
Birlikte çalışma zemini: Kongre sonucu ne olursa olsun, il yönetiminin belediyeler ve milletvekilleriyle kuracağı koordinasyon, parti performansını belirleyici kılacak.
Son söz: İzmir’de “merkez–taban” dengesi yeniden yazılıyor
İzmir, CHP açısından yalnızca bir il örgütü değil, uzun soluklu bir siyasal hikâyenin vitrini. 17 Ekim’de çıkacak sonuç; parti içi demokrasinin işletilme biçimiyle, merkez–yerel sinerjisinin kalitesi arasında yeni bir denge seti oluşturacak. Tartışmaların gölgesinde bile, bariz ihtiyaç değişmiyor: Net kurallar, şeffaf süreçler ve seçim öncesi tek sesli bir saha örgütlenmesi.
KİMLER GELDİ/KİMLER GEÇTİ
2001-2005 – Alaattin Yüksel (seçim)
2005-2007 – Selçuk Ayhan (seçim)
2007 - - Zikri Dursun (atama)
2007-2008 – Kemal Karataş (atama)
2008 – (45 gün) – Kayyum
2008-2009 - Kemal Karataş (seçim)
2009-2010 – Rıfat Nalbantoğlu (atama)
2010- Ekrem Bulgun (seçim)
2010-2011 - Rıfat Nalbantoğlu (atama)
2011-2012 Tacettin Bayır (atama)
2014-2015 Ali Engin (seçim)
2015-Bedri Serter (atama)
2015-2016 Alaattin Yüksel (seçim sekiz ay)
2016-2018 Asuman Güven (atama)
2018-2020 Deniz Yücel (seçim)
2020-2022 Deniz Yücel (seçim)
2023 (ocak) Şenol Aslanoğlu (atama)
2023 Eylül– Şenol Aslanoğlu (seçim)
2025 Ekim -
