İş Dünyasında 'Defter Tasdik' Krizi ve 2025 Dijital Devrimi: Sistem Değişiyor, Tartışma Büyüyor
2025 yılı itibarıyla bilanço esasına tabi tüm mükelleflere e-Defter zorunluluğu gelirken, iş dünyası ile muhasebeciler arasında "Defter Tasdik Ücreti" gerilimi tırmanıyor.
Yerel Gündem 
YEREL GÜNDEM / EKONOMİ — 27 KASIM 2024
2025 yılı, Türk ticaret ve muhasebe sisteminde köklü bir dijital dönüşümün miladı olmaya hazırlanırken, bu dönüşüm sancılı bir tartışmayı da beraberinde getirdi. Bir yanda Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı'nın yayımladığı tebliğler uyarınca noter onayı zorunluluğunun e-Defter ile kalkması, diğer yanda ise muhasebecilerin talep ettiği yüksek "defter tasdik ücretleri", iş dünyasında tansiyonu yükseltti.
2025: e-Defter ve Dijital Dönüşüm Yılı
Mevzuat düzenlemelerine göre, 2025 yılından itibaren bilanço esasına göre defter tutmak zorunda olan tüm mükellefler ile ihtiyari olarak bu sistemi seçenler için e-Defter uygulaması zorunlu hale getirildi. Bu gelişme, teknik olarak noter süreçlerinde devrim niteliğinde bir değişikliği işaret ediyor:
-
Noter Onayı Kalkıyor: e-Defter'e geçen mükelleflerin yevmiye ve kebir defterlerini noterde tasdik ettirmelerine gerek kalmadı.
-
Berat Sistemi Geliyor: Noter onayı yerine; hesap döneminin ilk ayında alınan berat "açılış onayı", son ayında alınan berat "kapanış onayı" yerine geçecek.
-
Defter Beyan Sistemi: İşletme defteri ve serbest meslek kazanç defterleri ise Gelir İdaresi Başkanlığı'nın (GİB) sistemi üzerinde dijital olarak tutulmaya devam edilecek.
Ayrıca, 6 Nisan 2024 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile bağımsız denetime tabi olma kriterleri yeniden belirlendi. Buna göre şirketler, finansal tablolarını TFRS veya BOBİ FRS standartlarına göre hazırlamak zorunda olacak.
İş Dünyasında "Tasdik Parası" İsyanı
Teknik altyapı dijitalleşirken, sahadaki uygulama iş insanlarını endişeye sürüklüyor. İş dünyası kulislerinde, noter zorunluluğunun kalkmasına rağmen muhasebecilerin "kırtasiye ve tasdik ücreti" adı altında yüksek meblağlar talep ettiği konuşuluyor.
İddialara göre, muhasebe büroları 2026 dönemi projeksiyonları ve artan maliyetleri gerekçe göstererek şu ücretleri talep ediyor:
-
Aylık Muhasebe Ücreti: Limited şirketler için ortalama 8.000 TL.
-
Defter Tasdik Ücreti: En düşük 25.000 TL.
"3568 Sayılı Kanun'da Yeri Yok" İddiası
Mükellefler, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Kanunu'nda "defter tasdik ücreti" adı altında bir kalemin yer almadığını savunuyor. İş dünyası temsilcileri, özellikle e-Defter sürecinde fiziki bir noter masrafı kalmamasına rağmen talep edilen bu ücretlerin yasal dayanağı olmadığını belirtiyor.
Konuyla ilgili tepkisini dile getiren bir işletme sahibi, "Hiçbir faaliyeti olmayan, çalışanı bulunmayan yeni kurulmuş bir şirketin bile yıllık maliyeti, talep edilen bu rakamlarla 125.000 TL'yi buluyor. Bu sürdürülebilir değil" ifadelerini kullandı.
"Muhasebeci mi Haklı, Mükellef mi?"
Tartışmanın diğer tarafında ise muhasebe meslek mensupları bulunuyor. Muhasebeciler, artan yazılım maliyetleri, dijital saklama hizmetleri, kırtasiye giderleri ve personel maliyetlerindeki artışı gerekçe göstererek, bu ücretlerin "Tasdik Ücreti" adıyla anılsa da aslında ofis ve operasyonel giderlere katılım payı olduğunu savunuyor.
Ancak iş dünyası, "Hizmet bedelini zaten aylık olarak ödüyoruz, yıl sonunda toplu olarak istenen bu para astronomik" diyerek konuyu yargıya taşımaya hazırlanıyor.
Gözler GİB Tebliğinde
Öte yandan, ticari kazanca ilişkin defterlerin 2025 yılında birinci sınıf (bilanço) yoksa ikinci sınıf (işletme) esasına göre mi tutulacağını belirleyecek parasal hadler için Gelir İdaresi Başkanlığı'nın yayımlayacağı tebliğ bekleniyor. Bu tebliğ, hangi işletmelerin zorunlu e-Defter kapsamına gireceğini netleştirecek.
Dijitalleşme ile bürokrasinin azalması hedeflenirken, ücret tartışmalarının 2025 yılına damga vurması bekleniyor.
