Kışın Vazgeçilmez Lezzetleri: Salep ve Boza ile Sıcak Kalın
Soğuk kış günlerinde bağışıklık sistemini güçlendiren geleneksel içecekler salep ve bozanın sağlık faydaları nelerdir? İşte uzmanından sağlıklı tarifler ve bilinçli tüketim önerileri.
Editor1
Kışın Vazgeçilmez Lezzetleri: Salep ve Boza ile Sıcak Kalın
İYİ PSİKOLOG / TÜRKİYE
Soğuk Havalarda Sağlıklı ve Besleyici İçecekler
Kış ayları kendini hissettirmeye başladı ve soğuk havalarda vücudu sıcak tutmanın en keyifli yollarından biri geleneksel içecekler olan salep ve boza. Bu besleyici içecekler, sadece lezzetleriyle değil, bağışıklık sistemini destekleyici özellikleriyle de dikkat çekiyor. Uzman Diyetisyen Elif Melek Avcı Dursun, bu içeceklerin faydalarını ve evde sağlıklı bir şekilde nasıl hazırlanabileceğini anlattı.
Kış mevsiminde soğuk algınlığı ve grip gibi hastalıkların arttığını belirten Uzman Diyetisyen Elif Melek Avcı Dursun, beslenme düzenine dikkat edilmesinin önemli olduğunu vurguladı. "Bağışıklık sistemini güçlendirmek için doğal ve besleyici içecekleri tercih etmek gerekir. Salep ve boza, içerdiği vitamin ve minerallerle vücudu destekleyen ve enerji veren içeceklerdir. Ancak tüketim miktarına dikkat edilmelidir. Özellikle diyabet, kilo kontrolü veya mide hassasiyeti olan bireyler ölçülü tüketmelidir" dedi.
Şifalı Bir Kış Klasiği: Salep
Orkide köklerinden elde edilen ve sütle hazırlanan salep, kış aylarının en çok tercih edilen içeceklerinden biri. İçeriğindeki müsilaj sayesinde boğazı yumuşatır, sindirimi destekler ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
Salebin besin değeri (1 fincan, yaklaşık 200 ml – şekerli hazırlanmış):
- 120-150 kcal enerji
- 20-25 g karbonhidrat
- 3-4 g protein
- 3-5 g yağ
- Kalsiyum, potasyum ve fosfor açısından zengin
Faydaları:
- Boğazı yumuşatarak soğuk algınlığına iyi gelir.
- Sindirim sistemini destekleyerek bağırsakları çalıştırır.
- Tokluk hissi sağlayarak iştah kontrolüne yardımcı olabilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Şeker içeriği yüksek olabileceğinden diyabet hastaları şekersiz veya düşük şekerli versiyonlarını tercih etmelidir.
- Hazır satılan ürünler yerine doğal salep tercih edilmelidir.
Uzman Diyetisyen Elif Melek Avcı Dursun, salep tüketirken doğal olanını seçmenin önemli olduğunu belirtti: "Piyasada satılan pek çok hazır salep, düşük salep oranına ve yüksek şeker içeriğine sahiptir. Gerçek salep ile hazırlanan bir içecek sağlık açısından çok daha faydalıdır."
Probiyotik Deposu: Boza
Fermente tahıllardan elde edilen, yoğun kıvamlı ve besleyici bir içecek olan boza, içerdiği probiyotikler sayesinde bağırsak sağlığını destekler ve B vitaminleriyle enerji verici etkiler sunar.
Bozanın besin değeri (1 bardak, yaklaşık 250 ml):
- 200-250 kcal enerji
- 40-50 g karbonhidrat
- 4-5 g protein
- 1-2 g yağ
- B1, B2, B6 ve B12 vitaminleri ile probiyotik açısından zengin
Faydaları:
- Bağırsak mikrobiyotasını destekleyen doğal probiyotikler içerir.
- İçeriğindeki B vitaminleri sayesinde sinir sistemini destekler.
- Anne sütünü artırıcı etkisi olabilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Yüksek şeker içeriği nedeniyle fazla tüketimi kilo artışına neden olabilir.
- Mide hassasiyeti olan kişilerde fazla tüketimi gaz ve şişkinlik yapabilir.
Uzman Diyetisyen Elif Melek Avcı Dursun, bozanın sağlık üzerindeki etkileri hakkında şunları söyledi: "Boza, içeriğindeki probiyotikler sayesinde bağırsak sağlığına destek olan harika bir içecektir. Ancak fermantasyon süreci nedeniyle şeker içeriği yüksek olabilir. Bu yüzden ölçülü tüketmek ve doğal yöntemlerle hazırlanmış boza tercih etmek önemlidir."
Evde Sağlıklı Salep ve Boza Tarifleri
Evde doğal malzemelerle hazırlanan salep ve boza, hem lezzet hem de sağlık açısından en doğru seçeneklerden biridir. İşte evde kolayca hazırlayabileceğiniz gerçek salep ve boza tarifleri:
Ev Yapımı Salep Tarifi:
- 4 fincan süt
- 2 tatlı kaşığı şeker
- 6 silme çay kaşığı toz salep
Yapılışı:
- 3 fincan sütü tencereye alın, şekeri ekleyerek ısıtın.
- Kalan 1 fincan sütü bir kasede saleple karıştırarak pürüzsüz kıvam elde edin.
- Karışımı tenceredeki süte ekleyin ve sürekli karıştırarak kaynatın.
- Kıvam aldıktan sonra ocaktan alın ve üzerini tarçınla süsleyerek servis edin.
Ev Yapımı Boza Tarifi:
- 2 su bardağı kalın bulgur
- ½ çay bardağı pirinç
- 2 yemek kaşığı şeker
- 1 çay kaşığı toz maya
Yapılışı:
- Bulguru yıkayıp kaynatın ve yumuşayana kadar pişirin.
- Süzüp posasını ayırarak sıvı kısmı bir tencereye alın.
- Maya ve şekeri yarım su bardağı ılık suyla karıştırarak ekleyin.
- Kapağı kapalı şekilde 1 gün mayalanmaya bırakın.
- 1 gün sonunda karıştırın, gerekirse şeker ekleyerek 2 gün daha bekletin.
Sağlıklı Bir Kış İçin Doğru Tüketim Önemli
Salep ve boza, sadece lezzetleriyle değil, sağlığa olan faydalarıyla da öne çıkıyor. Uzman Diyetisyen Elif Melek Avcı Dursun, bu içeceklerin bilinçli tüketilmesi gerektiğini belirtiyor:
"Doğru beslenme alışkanlıkları kazanarak kış aylarını daha sağlıklı ve enerjik geçirmek mümkündür. Geleneksel ve doğal içecekler olan salep ve boza, doğru miktarda ve doğal içeriklerle tüketildiğinde vücuda birçok fayda sağlayabilir."
Soğuk kış günlerinde içinizi ısıtacak, bağışıklığınızı destekleyecek ve enerjinizi artıracak salep ve bozayı, sağlıklı tariflerle evinizde hazırlayabilirsiniz. Afiyetle ve sağlıkla kalın!
