Merz’in ilk Türkiye ziyareti: Gündem SAFE, Eurofighter, İsrail ve Suriye
Almanya Başbakanı Merz, 30 Ekim’de Ankara’da Erdoğan’la görüşecek. Gündem SAFE, Eurofighter, İsrail ve Suriye. Ankara, Türkiye.
Yerel Gündem 
YEREL GÜNDEM / ANKARA, TÜRKİYE
Ziyaretin çerçevesi: Kim, ne zaman, nerede?
Almanya Başbakanı Friedrich Merz, 30 Ekim Perşembe günü Ankara’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la bir araya gelerek göreve geldikten sonraki ilk Türkiye ziyaretini gerçekleştirecek. Berlin’den yapılan bilgilendirmeye göre görüşmelerde ikili ilişkilerden dış politikaya, ekonomik iş birliğinden güvenlik ve göçe kadar geniş bir gündem masada olacak. Tarafların ortak basın toplantısı yapması da planlanıyor. Merz, geçtiğimiz aylarda Arnavutluk’un başkenti Tiran’da düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi marjında Erdoğan’la ilk yüz yüze temasını kurmuş, bu görüşmede Ankara daveti iletilmişti.
SAFE ve savunma boyutu: Türkiye’nin katılımı nasıl şekillenebilir?
Görüşmelerin öne çıkan başlıklarından biri, Avrupa’nın yeni savunma finansman enstrümanı olarak öne çıkan SAFE (Security Action for Europe/Avrupa Güvenlik Eylemi) programı. SAFE; müttefik ve ortak ülkelerin savunma yatırımlarına uygun finansman, tedarikte ortak hareket ve Avrupa savunma sanayisinde kapasite artışı hedefleri taşıyor. Türkiye, İHA’dan mühimmata ve zırhlı platformlara uzanan üretim kapasitesiyle Avrupa’nın kısa vadeli ihtiyaçlarına hızlı yanıt verebilecek aktörlerden biri olarak görülüyor. Ancak programa katılım için tüm AB üyelerinin onayı gerekiyor. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin “işgal” vurgulu itirazı ve Yunanistan’ın Ege’deki anlaşmazlıklar bağlamındaki çekinceleri, sürecin siyasi müzakereler gerektiren boyutunu oluşturuyor. Berlin’in bu başlıkta “AB-NATO tamamlayıcılığı”nı vurgulayan bir tutumla, pratik iş birliği seçeneklerini ve üçüncü ülkelerin katılımı için açık hükümleri öne çıkarması bekleniyor.
Eurofighter dosyası: Takvim, tedarik ve olası ara çözümler
Ankara’nın modern savaş uçağı ihtiyacına yönelik Eurofighter Typhoon alımı, ziyaretin kritik alt dosyalarından biri. Konsorsiyum yapısı gereği Almanya, Birleşik Krallık, İspanya ve İtalya’nın ihracat onayı gereken projede teknik görüşmeler ivme kazanmış durumda. Berlin’den gelen son mesajlar, yıl bitmeden üretici şirketler ile Türk tarafı arasında imzaların atılabileceği yönünde temkinli bir iyimserliğe işaret ediyor. Diğer yandan, daha hızlı teslimat ve maliyet avantajı amacıyla Katar’dan ikinci el Typhoon tedariki seçeneği gündemde kalmaya devam ediyor. Bu ihtimal, üretici konsorsiyumla yürüyen pazarlık sürecini de etkileyebilecek bir “köprü çözüm” olarak değerlendiriliyor. Son kertede, platform konfigürasyonu, silah entegrasyonu, eğitim ve bakım paketi ile finansman şartları, Ankara’nın kararında belirleyici olacak.
Bölgesel dosyalar: İsrail, Suriye ve göç yönetimi
Merz–Erdoğan görüşmesinde Orta Doğu başlığı, özellikle Gazze savaşı ve İsrail’le ilişkilerin geleceği bağlamında önemli yer tutacak. Berlin, insani erişim ve gerilimin düşürülmesi çağrılarını yinelerken, Ankara’nın arabuluculuk kapasitesi ve bölgesel diplomasi kanallarının etkinleştirilmesi gündeme gelecek. Suriye dosyasında ise güvenli geri dönüşler, sınır güvenliği, terörle mücadele ve insani hatların sürdürülebilirliği temel alt başlıklar arasında. Almanya’nın son dönemde göç ve iltica politikasında attığı sıkılaştırıcı adımlar, Türkiye ile düzensiz göç yönetimi ve geri kabul mekanizmaları konularında daha yakın koordinasyon arayışını beraberinde getiriyor.
AB ilişkilerinde beklenti yönetimi: Üyelik perspektifi ve pratik iş birliği
Ankara–Brüksel hattında üyelik müzakereleri fiilen donmuş olsa da gümrük birliğinin güncellenmesi, vize ve mobilite, enerji güvenliği ve yeşil dönüşüm gibi alanlar pratik ilerleme fırsatları sunuyor. Berlin, “hukukun üstünlüğü, temel haklar ve medya özgürlüğü” başlıklarını Türkiye’nin SAFE dâhil Avrupa savunma mimarisine daha yakın konumlanmasıyla ilişkilendiren mesajlarını sürdürürken; Ankara, stratejik özerklik söylemi içinde NATO-AB tamamlayıcılığını ve bölgesel krizlerde üstlenebileceği rollerle Avrupa güvenliğine katkısını vurguluyor. Ziyaretin çıktıları, kısa vadede savunma-tedarik dosyaları ve göç yönetiminde ortak çalışma grupları; orta vadede ise SAFE ve gümrük birliği güncellemesi gibi yapısal gündemlerde “yol haritası” sinyalleri üretirse, iki başkent arasındaki ilişkilerde yeni bir sayfa açılabilir.
