Sultan Selim Hân’ın Sırdaşı Hasan Can Çelebi

Yavuz Sultan Selim’in sırdaşı Hasan Can Çelebi’nin hayatı, Osmanlı sarayındaki rolü ve sultanın vefatı esnasındaki hizmetleri hakkında detaylı bir analiz.

Sultan Selim Hân’ın Sırdaşı Hasan Can Çelebi

Sultan Selim Hân’ın Sırdaşı Hasan Can Çelebi

YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE

Osmanlı Devleti’nin topraklarını iki buçuk kat büyüten ve İslam dünyasında halifelik makamını üstlenen Yavuz Sultan Selim Hân, yalnızca savaş meydanlarındaki başarılarıyla değil, aynı zamanda yanında taşıdığı sadık dostlarıyla da tanınır. Bu dostlardan biri de onun sırdaşı ve nedîmi olan Hasan Can Çelebi’dir.

Hasan Can’ın Kökenleri ve Tebriz’den Osmanlı Sarayına Uzanan Yolculuğu

Hasan Can Çelebi, İsfahan kökenli bir ailenin çocuğu olarak Tebriz’de doğmuş ve burada aldığı ilim ve saray eğitimiyle dikkat çekmiştir. Dedesi Hafız Cemalettin Efendi, sesinin güzelliği ve Kur'an tilavetiyle ün kazanmış bir alimdir. Babası Hafız Mehmed Efendi ise saray hafızlığı yapmış, sesiyle İslam dünyasında hayranlık uyandırmıştır.

Yavuz Sultan Selim’in Safevi hükümdarı Şah İsmail’e karşı kazandığı Çaldıran Zaferi sonrasında Tebriz’e girerek birçok ilim adamını Osmanlı hizmetine alması, Hasan Can ve ailesinin kaderini değiştirdi. Sultan, Hafız Mehmed Efendi’ye sarayda önemli görevler verirken, Hasan Can’ı da nedîmi ve sırdaşı olarak yanına aldı.

Yavuz Sultan Selim ile Sadakat Dolu Yıllar

Hasan Can, Sultan Selim Han’ın en güvendiği dostlarından biri olarak ömrünün altı yılını padişahın yanında geçirdi. Bu süre zarfında Mısır Seferi gibi büyük olaylara tanıklık etti. Onun Yavuz Sultan Selim’e olan bağlılığı, padişahın son anlarında bile yanından ayrılmamasından anlaşılmaktadır.

Hasan Can, Sultan Selim’in vefat anını şu sözlerle anlatır:
"Yasin Suresi’ni okumamı buyurdular. Ben okurken, mübarek dudakları ‘Selâmün kavlen min Rabbirrahîm’ ayetini tekrar ediyordu. O anda sağ şehadet parmağını kaldırarak ruhunu teslim etti. O an, sadık bir hizmetkâr olarak üzerime düşen vazifeyi yerine getirdim."

Vefat Sonrası Hasan Can’ın Hayatı

Yavuz Sultan Selim’in vefatından sonra Hasan Can, derin bir üzüntüye kapılarak bir süre inzivaya çekildi. Kanuni Sultan Süleyman tarafından kendisine teklif edilen yüksek makamdaki görevleri kabul etmedi. Ancak padişah tarafından kendisine ve ailesine maaş bağlandı.

Hasan Can Çelebi, 27 Şubat 1567’de Bursa’da vefat etti. Bugün Yeşil Türbe civarında mütevazı bir mezarda yatmaktadır.

Osmanlı Tarihinde Bir Sırdaşın Önemi

Hasan Can Çelebi’nin, Yavuz Sultan Selim Han gibi büyük bir padişahın sırdaşı olması, Osmanlı sarayında ilim ve sadakatin nasıl değer gördüğünü göstermektedir. Bu bağlamda, Hasan Can yalnızca bir dost değil, aynı zamanda Osmanlı tarihinin unutulmaz şahsiyetlerinden biri olarak anılmaktadır.


www.yerelgundem.com