Taliban Yönetiminin 4. Yılında Afgan Kadınlar: Hapiste Gibiyim
Taliban’ın Afganistan’da yönetimi devralmasının dördüncü yılında kadınlar eğitim ve çalışma hayatından tamamen dışlandı, uluslararası toplum baskıyı artırmaya çağrıldı.
Yerel Gündem 
Taliban Yönetiminin 4. Yılında Afgan Kadınlar: “Hapiste Gibiyim”
YEREL GÜNDEM / KABİL
Kadınlar Kamusal Hayattan Tamamen Çekildi
Taliban’ın Afganistan’da yönetimi devralmasının üzerinden dört yıl geçti. Bu süreçte kadınlar eğitimden, iş hayatından ve sosyal yaşamdan tamamen dışlandı. Kabil’de yaşayan 17 yaşındaki Fatema, dört yıl önce uluslararası ilişkiler okumayı ve kick boks yapmayı hayal ediyordu. Bugün ise yalnızca Kur’an kursuna giderken evden çıkabildiğini, hayatının “hapisteymiş gibi” geçtiğini söylüyor. Ortaokul, lise ve üniversite eğitimi kadınlara yasaklanmış durumda. Son çıkarılan kararnameler, kadınların toplum içinde konuşmasını veya şarkı söylemesini dahi “ahlaki suç” olarak tanımlıyor.
Uluslararası Toplumdan Eğitim Çağrısı
UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay, Taliban’ın iktidara gelişinin dördüncü yıl dönümünde Paris’te yaptığı açıklamada, Afgan kadınların eğitime erişimi için uluslararası baskının artırılması gerektiğini vurguladı. UNESCO verilerine göre, yaklaşık 2 milyon 200 bin Afgan kız çocuğu ilkokuldan sonra eğitimine devam edemiyor. Azoulay, Afganistan’ın dünyada kızların ortaöğretime erişimini tamamen yasaklayan tek ülke olduğunu hatırlatarak, “Bütün bir nesil kadın, eğitim hakkından mahrum bırakılıyor” dedi.
Yardım Kuruluşlarının Çalışmaları Zorlaşıyor
Afgan kadın ve kız çocuklarına tıbbi destek sağlayan Caritas gibi yardım kuruluşları, Taliban’ın getirdiği kısıtlamalar ve bürokratik engeller nedeniyle çalışmalarını giderek zor yürütüyor. Caritas temsilcisi Veronika Staudacher, sözde “ahlak polisi”nin sokak denetimlerinde, “uygunsuz giyim” veya “erkek refakatçi olmaması” gerekçesiyle günde 100’den fazla kadının gözaltına alındığını aktarıyor. Taliban, hâlâ yabancı yardım kuruluşlarında kadınların çalışmasına izin vermiyor.
Ekonomide Kısmi İyileşme İddiası
Taliban yönetimi, kadın haklarındaki kısıtlamalara rağmen ülkeye istikrar getirdiğini savunuyor. Sözcü Yardımcısı Hamdullah Fetrat, döviz kuru ve fiyatların kontrol altında tutulduğunu, yerli üretimin arttığını ve güvenliğin iyileştiğini öne sürdü. Bazı Kabil esnafı, hırsızlık olaylarının azaldığını ve dükkanların daha uzun süre açık kalabildiğini doğruluyor. Ancak uluslararası yardım kuruluşları, Afgan nüfusunun yaklaşık yarısının, yani 23 milyon kişinin hâlâ insani yardıma muhtaç olduğunu belirtiyor.
Taliban’a Yönelik Diplomatik Adımlar
Çoğu ülke Taliban’ı resmen tanımasa da rejimin uluslararası izolasyonu yavaş yavaş kırılıyor. Uluslararası Stratejik Çalışmalar Enstitüsü’ne göre 17 ülke Kabil’deki diplomatik temsilciliklerini yeniden açtı. Temmuz ayında Rusya, Taliban’ı resmî olarak tanıyan ilk ülke oldu. Almanya’nın da düzensiz göçmenleri sınır dışı edebilmek için Taliban’la diplomatik temaslarını artırması bekleniyor. Ancak insan hakları örgütleri, bu normalleşmenin kadınların durumunu iyileştirmeden gerçekleşmesinin kalıcı zararlara yol açabileceği uyarısında bulunuyor.
Etiketler: #Taliban #Afganistan #KadınHakları #UNESCO #Eğitim #Kabil #İnsanHakları #Diplomasi
