PKK’nın 46 Yıllık Tarihi: Fis Köyü’nden Fesih Kararına Uzanan Yol
1978'de kurulan PKK, yıllar süren silahlı mücadele, siyasi değişimler ve barış girişimlerinin ardından 2025'te kendini feshetti. Örgütün kuruluşundan bugüne uzanan detaylı tarihçesi, kritik dönüm noktalarıyla ele alındı.
Yerel Gündem 
PKK’nın 46 Yıllık Tarihi: Fis Köyü’nden Fesih Kararına Uzanan Yol
YEREL GÜNDEM / ANKARA
Öcalan’ın liderliğinde kurulan PKK, silahlı mücadelenin ardından 12. kongresinde sona erdiğini açıkladı
12 Mayıs 2025’te PKK’nın kendini feshettiğini açıklaması, Türkiye tarihinin en uzun soluklu silahlı çatışma süreçlerinden birinin kapanışı olarak kayıtlara geçti. 1978 yılında kurulan PKK, yarım asrı bulan faaliyetlerinde siyasi, askeri ve ideolojik birçok evreden geçti. Kuruluşundan bugüne kadar geçen sürede örgütün geçirdiği dönüşümler, hem Türkiye’deki iç politikayı hem de bölgesel dengeleri doğrudan etkiledi.
Fis Köyü’nde doğan örgüt: 1978'deki ilk hedef sosyalist bir Kürt devleti kurmaktı
PKK, 27 Kasım 1978’de Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı Fis Köyü’nde 21 kişiyle kuruluş kongresini gerçekleştirdi. Kurucular arasında Cemil Bayık, Mazlum Doğan ve Duran Kalkan gibi isimler yer alırken, Kesire Öcalan ve Sakine Cansız da örgütün kadın kadroları arasında yer aldı. PKK, Türkiye’ye karşı silahlı mücadele yürütmeyi ve sosyalist bir Kürt devleti kurmayı hedefliyordu.
Diyarbakır Cezaevi ve Bekaa Vadisi: Mücadelenin biçim değiştirdiği yıllar
1980 darbesi sonrası PKK için dönüm noktalarından biri, Diyarbakır Cezaevi’nde yaşanan işkence olaylarıydı. Kurucularından Mazlum Doğan’ın intiharı, Hayri Durmuş’un ölüm orucu, örgütün tabanında radikalleşmeyi artırdı. 1984’te Siirt ve Hakkâri’deki ilk silahlı saldırılarla Türkiye’ye karşı aktif mücadele başlatıldı. Bu süreçte Öcalan Suriye’ye geçti ve Bekaa Vadisi’nde örgüt, silahlı eğitimini güçlendirdi.
1993 ateşkesi, Özal dönemi ve fırsatın kaçırılması
Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın girişimleriyle 1993’te ilk büyük ateşkes ilan edildi. Ancak Özal’ın ani ölümüyle süreç yarıda kaldı. Aynı yıl Elazığ-Bingöl yolunda 33 silahsız askerin infazı, ateşkesi bitirdi ve yeniden çatışma başladı. Tansu Çiller döneminde yoğun askeri operasyonlar ve köy boşaltmaları yaşandı. 1990’larda on binlerce insan yaşamını yitirdi, köylerden kentlere büyük göçler oldu.
Öcalan’ın yakalanması ve 1999 sonrası stratejik değişim
Öcalan, 1999’da uluslararası bir operasyonla Kenya’da yakalanarak Türkiye’ye getirildi. Aynı yıl örgüt ateşkes ilan etti, KADEK ve ardından Kongra-Gel gibi yeni isimler benimsendi. 2004’te Murat Karayılan liderliğinde silahlı mücadele yeniden başladı. Örgüt bu süreçte hem Türkiye içinde hem de Avrupa’da terör listelerine alındı.
KCK yapılanması ve şehir savaşları
2005’te KCK sözleşmesi kabul edildi. 2007 Dağlıca saldırısı ve devamında gelen hava harekâtları çatışmayı yeniden tırmandırdı. 2013-2015 arasında çözüm süreci yaşandı. Öcalan’ın çağrısıyla PKK geri çekilmeye başladı. Ancak 6-7 Ekim 2014 Kobani olayları ve sonrasındaki gelişmeler, süreci baltaladı. 2015 sonrası başlayan hendek-barikat süreci, kent savaşlarına dönüştü.
Suriye'de yeni yapılanma: PYD ve YPG
PYD ve silahlı kanadı YPG, 2011’de Suriye’deki iç savaşı fırsata çevirerek özerk bölgeler oluşturdu. Türkiye, bu yapılanmayı PKK’nın uzantısı olarak tanımladı. YPG’nin IŞİD’e karşı ABD ile ortaklığı, uluslararası denklemde yeni bir boyut kazandırdı.
Dolmabahçe Mutabakatı ve kırılan umutlar
2015 Şubat’ında hükümet ve İmralı heyeti arasında Dolmabahçe’de imzalanan 10 maddelik metin, silahlı mücadelenin bırakılması için bir milat olabilirdi. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “mutabakatı tanımıyorum” açıklaması, süreci sonlandırdı. Temmuz 2015’te Ceylanpınar’daki polis cinayetleriyle çözüm süreci fiilen sona erdi.
Son viraj: 2024 Bahçeli çağrısı, Öcalan görüşmeleri ve kongre
MHP lideri Devlet Bahçeli’nin Öcalan’a yönelik “örgütü feshet” çağrısı ve ardından gelen İmralı görüşmeleri sürecin yeniden canlanmasına yol açtı. Öcalan’ın çağrısıyla 27 Şubat 2025’te tüm örgüt mensuplarına silah bırakma ve fesih çağrısı yapıldı. 5-7 Mayıs’ta gerçekleştirilen kongrede, PKK’nın kendini feshettiği duyuruldu.
46 yıllık bir çatışma ve mücadele tarihinin ardından alınan bu kararın, Türkiye'nin yakın siyasi geleceğini ve Kürt meselesindeki seyrini nasıl etkileyeceği, önümüzdeki dönemin en kritik sorularından biri olacak.
