Trump’tan Netanyahu’ya sürpriz uyarı: Erdoğan’a dikkat et, BOP devri kapanıyor
Trump’ın Beyaz Saray’da Netanyahu’ya verdiği “Erdoğan çok güçlü” mesajı, Türkiye’nin Suriye’deki etkisini ve BOP’un çöküşünü gözler önüne serdi.
Yerel Gündem 
Trump’tan Netanyahu’ya sürpriz uyarı: Erdoğan’a dikkat et, BOP devri kapanıyor
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
Beyaz Saray’daki zirvede İsrail Başbakanı Netanyahu’nun umduğu destek yerine uyarı aldığı dikkat çekerken, ABD Başkanı Trump’ın Türkiye ve Suriye konusundaki sözleri, Büyük Ortadoğu Projesi'nin (BOP) de sorgulanmasına yol açtı.
ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu arasında Beyaz Saray’da gerçekleşen görüşme, yalnızca iki liderin İran’a karşı ortak politikalarını değil, Ortadoğu’daki yeni denklem arayışlarını da gözler önüne serdi. Görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında Trump’ın Türkiye ile ilgili yaptığı açıklamalar, özellikle Ankara’nın Suriye’deki etkisine dair değerlendirmeleri dikkat çekti.
Trump’tan tarihi mesaj: “Suriye’yi Erdoğan aldı”
Trump, Erdoğan hakkında övgü dolu sözler sarf etti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı "çok güçlü, çok akıllı ve güvenilir" biri olarak niteleyen Trump, “Suriye’de 2000 yıldır kimsenin yapamadığını Erdoğan yaptı. Suriye’yi aldı, aracılarla yönetti” diyerek Ankara’nın Şam merkezli denklemlerdeki etkinliğine dikkat çekti.
Trump’ın bu sözleri, sadece Erdoğan’a duyduğu kişisel sempatiyi değil, Washington’un bölge politikalarında Türkiye’ye biçtiği yeni ve stratejik rolü de ortaya koydu. İsrail’in Suriye’ye dair endişeleri karşısında ise ABD Başkanı, Netanyahu’yu doğrudan uyardı: “Erdoğan’la aranızı yaparım ama makul olman gerekiyor.”
Netanyahu’nun umduğu destek yerine diplomatik tokat
İsrail Başbakanı Netanyahu, Trump’tan Türkiye’ye karşı daha net bir pozisyon almasını beklerken, Trump’tan gelen bu mesaj açık bir hayal kırıklığına neden oldu. Özellikle Netanyahu’nun, Türkiye’nin Suriye üzerindeki etkisinden rahatsızlık duyduğunu açıklamasının ardından Trump’ın, “Erdoğan bu bölgeyi kontrol ediyor” çıkışı, Washington-Tel Aviv hattında yeni bir ayrışmanın sinyalini verdi.
BOP planları çöktü mü?
Trump’ın bu çıkışı, İsrail’in yıllarca güvendiği ABD menşeili Büyük Ortadoğu Projesi’nin (BOP) fiilen çöktüğünün bir başka göstergesi olarak yorumlandı. 1996 tarihli “Clean Break” (Temiz Bir Başlangıç) adlı Amerikan strateji raporunda, İsrail’in güvenliği için Lübnan ve Suriye’ye saldırılar düzenlemesi, Türkiye ve Ürdün’le işbirliği yaparak bölgeyi yeniden şekillendirmesi öneriliyordu. Ancak geldiğimiz noktada, Türkiye'nin Suriye'deki nüfuzu bu planların öngördüğü zemini tamamen değiştirmiş durumda.
İsrail’den Türkiye’ye örtülü tehditler
İsrail Savunma Bakanı’nın geçtiğimiz günlerde “Suriye’yi Türkiye’ye mesaj vermek için vuruyoruz” demesi ve ardından İsrail Dışişleri Bakanı’nın Erdoğan’ı “diktatör” olarak nitelemesi, Tel Aviv’in Ankara’nın Suriye’deki konumundan duyduğu rahatsızlığın açık birer göstergesi. Erdoğan ise bugün yaptığı açıklamada İsrail’e doğrudan yüklendi: “İsrail’in yayılmacı niyeti boşa çıkacaktır.”
Ortadoğu’da yeni bir dönem mi başlıyor?
Beyaz Saray’daki toplantıdan çıkan tablo, yalnızca ekonomik değil jeopolitik dengelerde de ciddi bir dönüşümün habercisi. İsrail’in ABD üzerindeki etkisinin azaldığı, Türkiye’nin ise hem ABD hem de bölge ülkeleri nezdinde artan bir ağırlık kazandığı izlenimi doğuyor.
Trump’ın Netanyahu’ya verdiği "makul ol" mesajı, sadece bir diplomatik uyarı değil, aynı zamanda artık eski oyunların geçerli olmadığı bir Ortadoğu gerçeğinin ilanı olarak da okunabilir.
Emperyal projelerin çözülmeye başladığı bu dönemde, bölge ülkeleri için yeni işbirliklerinin, akılcı ve stratejik adımların zamanı olabilir. Ancak bu sürecin kazananı olmak için mazlumların sesi olan aktörlerin daha fazla çaba göstermesi ve birleşik siyaset üretmesi kaçınılmaz görünüyor.
