Ukrayna’da 3 Yıldır Devam Eden Savaşın Büyük Emisyon Maliyeti: Çevresel Tahribatın Sınırı Yok
Ukrayna’daki savaş, küresel emisyonları artırarak iklim krizini derinleştiriyor. Askeri faaliyetler, orman yangınları ve enerji altyapısına saldırılar çevresel yıkımı hızlandırıyor.
Yerel Gündem 
Ukrayna’da 3 Yıldır Devam Eden Savaşın Büyük Emisyon Maliyeti: Çevresel Tahribatın Sınırı Yok
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
Ukrayna’da üç yıldır devam eden savaş, yalnızca insani ve ekonomik bir yıkıma neden olmakla kalmadı, aynı zamanda küresel karbon emisyonlarını da ciddi şekilde artırdı. Yeni araştırmalar, savaşın iklim üzerindeki etkisinin tahmin edilenden çok daha büyük olduğunu ortaya koydu.
Savaşın İklime Maliyeti: 230 Milyon Ton CO2
24 Şubat 2022’de başlayan Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, bugüne kadar 230 milyon ton CO2 eşdeğeri emisyona neden oldu. Son 12 ayda bu oran %31 artarken, yalnızca geçen yıl savaşın neden olduğu karbon salımı 25,8 milyon ton CO2’ye ulaştı.
Bu rakam, Avusturya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti ve Slovakya’nın yıllık toplam emisyonlarına eşdeğer.
Ukrayna hükümeti tarafından desteklenen Savaşın Sera Gazı Muhasebesi İnisiyatifi, savaşın karbon ayak izini hesaplayarak, Rusya’yı bu tahribattan sorumlu tutmayı amaçlıyor.
Orman Yangınları Emisyonları Tetikledi
Avrupa Orman Yangınları Bilgi Sistemi’ne göre, 2024 yılında Ukrayna’da 92.100 hektar ormanlık alan yandı. Bu yangınların büyük çoğunluğu cephe hatlarında ve sınır bölgelerinde meydana geldi.
Ukrayna’daki yangınları tetikleyen ana unsurlar:
- Yoğun bombardımanlar
- Mühimmat patlamaları
- Askeri araçların neden olduğu yangınlar
- Mayın patlamaları
- İklim değişikliğine bağlı kuraklık ve sıcak hava dalgaları
İklim değişikliği uzmanı Lennard de Klerk, "İklim değişikliği orman yangınları için gerekli koşulları yaratıyor, savaş ise bunları tetikliyor" diyerek savaşın ve çevresel yıkımın bir kısır döngüye dönüştüğünü vurguladı.
En Büyük Emisyon Kaynağı: Askeri Faaliyetler
Son üç yılda savaşın en büyük karbon kaynağı, askeri araçlar ve mühimmat kullanımı oldu.
- Tanklar, savaş uçakları ve askeri araçlardan kaynaklanan emisyonlar: 74 milyon ton CO2
- Mühimmat kullanımından kaynaklanan karbon salımı: Artış göstermeye devam ediyor
- Enerji altyapısına saldırılar sonucu emisyon artışı: %16
- Petrol altyapısına saldırılar sonucu CO2 salımı: 2,1 milyon ton
Havacılık sektöründe de savaş nedeniyle değişen rotalar, emisyonları artırdı. Uçakların Ukrayna ve Rusya hava sahasından kaçınması, uçuş mesafelerini uzatarak 14,4 milyon ton CO2 salımına neden oldu.
Ukrayna, Savaşın Çevresel Tahribatı İçin Tazminat Talep Ediyor
Ukrayna Çevre Koruma ve Doğal Kaynaklar Bakanı Svitlana Grynchuk, "Savaşın neden olduğu çevresel zarar sınır tanımıyor ve küresel iklim krizini derinleştiriyor" diyerek, Rusya’nın bu zarardan sorumlu tutulması gerektiğini belirtti.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 14 Kasım 2022’de aldığı kararla, Rusya’nın Ukrayna’ya verdiği zararı tazmin etmesi gerektiğini açıklamıştı.
Uzmanlar, savaşın neden olduğu toplam emisyon maliyetinin 42 milyar doların (1,52 trilyon TL) üzerinde olduğunu hesaplıyor.
Barış görüşmeleri devam ederken, uzmanlar savaşın ekolojik etkilerinin unutulmaması gerektiğini vurguluyor. Ukrayna’nın doğa tahribatı nedeniyle talep ettiği tazminat, savaş sonrası müzakerelerin en önemli başlıklarından biri olacak.
