Çanakkale Şehitleri Abidesi'nin Hikayesi: Gecikmiş Bir Vefa Borcu
Çanakkale Zaferi’ni kazanan Mehmetçikler için dikilen Şehitler Abidesi’nin hikayesi yıllarca süren bir ihmali gözler önüne seriyor.
Editor1
Çanakkale Şehitleri Abidesi'nin Hikayesi: Gecikmiş Bir Vefa Borcu
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
Tarihin akışını değiştiren 18 Mart 1915 Çanakkale Deniz Zaferi’nin 110. yıldönümünde, zaferin simgesi olan Çanakkale Şehitleri Abidesi'nin gecikmiş hikayesi tekrar gündeme geliyor.
Unutulan Kahramanlar, Geciken Anıt
Çanakkale Savaşı’nda destan yazan Mehmetçiklerin anısına bir abide yapılması fikri, zaferden tam 29 yıl sonra, 1944’te gündeme geldi. Açılan proje yarışmasını Mimar Doğan Erginbaş, İsmail Utkular ve Mühendis Ertuğrul Barla’nın hazırladığı tasarım kazandı. Ancak anıtın inşasına 1954 yılında başlanabildi ve tamamlanması yıllarca sürdü.
O dönemde İngiliz ve Fransız savaş mezarlıkları özenle inşa edilirken, kahraman Türk askerleri için bir anıt dahi dikilmemişti.
Yıllarca Bekleyen Bir Proje
Çanakkale Şehitleri Abidesi’nin inşası 1954'te başladı ancak maddi imkansızlıklar nedeniyle ilerleme kaydedilemedi. 1957’ye kadar yalnızca iskelesi kurulabilmişti. Milliyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Abdi İpekçi’nin başlattığı bağış kampanyası sayesinde anıtın beton ayakları ve çatısı 1960 yılında tamamlandı.
Ancak yapı, bu haliyle eksik bırakıldı ve kaderine terk edildi.
1995: Arenaya Yansıyan Dram
1995 yılında, Çanakkale'de yayın yapan Olay Gazetesi’nin haberinin ardından, Uğur Dündar ve Prof. Dr. Doğan Erginbaş bölgeye gitti. Görüntüler ARENA programında yayınlanınca, yıllardır ihmal edilen anıt yeniden gündeme geldi.
Dönemin Kültür Bakanlığı, anıtın tamamlanması için bir yarışma düzenleyeceğini duyurdu. Ancak Refahyol hükümetinin iş başına gelmesiyle proje askıya alındı.
Eksiklerle Açılan Bir Anıt
2000’li yıllara gelindiğinde, Çanakkale Şehitleri Abidesi hâlâ tamamlanmamıştı. Heykeltıraş Prof. Ferit Özşen’in granit kabartmalarıyla anıtın savaş sahneleri tamamlandı. Nihayet, 18 Mart 2005’te Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılışı yapıldı.
Ancak anıtın açılışı bile bazı eksiklerle gerçekleşti:
- Savaş sahnelerinin canlandırıldığı heykeller plastik malzemeden üretildi.
- Projeye göre Abide’nin altında olması gereken müze, izolasyon sorunları nedeniyle Kabatepe’ye taşındı.
Sonuç: Gecikmiş Bir Vefa Borcu
Çanakkale Zaferi’ni kazanan Türk milleti, ne yazık ki yıllarca kendi şehitleri için bir anıt bile dikemedi. İngiliz ve Fransızlar, kaybettikleri savaşın anılarını yaşatırken, Türkiye kahramanlarını uzun süre unutmuştu.
Bugün Çanakkale Şehitleri Abidesi, bu büyük zaferin simgesi olarak yükseliyor. Ancak şehitlerimizin aziz hatırası için yapılan her şeyin aslında geç kalmış bir vefa borcu olduğu unutulmamalıdır.
Kaynak: Uğur Dündar / Sözcü
