Çernobil’de Patlama: Ukrayna Rusya’yı Suçladı, Moskova Reddetti
Çernobil Nükleer Santrali’nde meydana gelen patlama sonrası Ukrayna, Rusya’yı saldırı düzenlemekle suçladı. Moskova, iddiaları reddederken, IAEA olayla ilgili inceleme başlattı. Çelik kalkanın hasar gördüğü ancak radyasyon seviyelerinin normal olduğu açıklandı.
Yerel Gündem 
Çernobil’de Patlama: Ukrayna Rusya’yı Suçladı, Moskova Reddetti
YEREL GÜNDEM / DÜNYA
Ukrayna’daki Çernobil Nükleer Santrali’nde 14 Şubat sabahı meydana gelen patlama, bölgedeki güvenlik endişelerini yeniden gündeme getirdi. Ukrayna, Rusya’yı santrale yönelik bir saldırı düzenlemekle suçlarken, Moskova bu iddiaları “provokasyon” olarak nitelendirerek reddetti.
IAEA: Patlama, Çelik Kalkanın Üzerinde Gerçekleşti
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), santraldeki ekibin patlama sesini duyduğunu ve olayın ardından yangın çıktığını duyurdu. Patlamanın, 1986’daki felaketin yaşandığı dördüncü reaktörün üzerini kaplayan çelik kalkanın üst bölümünde gerçekleştiği açıklandı.
IAEA’nın sosyal medya açıklamasında, çelik kalkanın üzerine bir insansız hava aracının (İHA) çarptığının bildirildiği belirtildi. Ancak, şu an için kalkanın iç kısmında bir hasar tespit edilmediği ve radyasyon seviyelerinin normal olduğu ifade edildi.
IAEA Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi, ajansın durumu yakından takip ettiğini belirterek, “Rehavete yer yok” uyarısında bulundu.
Zelenskiy: "Santral, Rus İHA'sı Tarafından Hedef Alındı"
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, saldırıdan doğrudan Rusya’yı sorumlu tuttu.
Sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Yüksek patlayıcı başlıklı bir Rus saldırı İHA’sı, Çernobil Nükleer Santrali’ni hedef aldı” ifadelerini kullandı. Zelenskiy, patlama sonucu dördüncü reaktörün çevresindeki kalkanın büyük ölçüde hasar gördüğünü belirtti.
Paylaşımında, patlama anına ait bir video ile birlikte, çelik kalkanın hasar gören bölümlerinin iç ve dış görüntülerini yayınladı. Ukrayna lideri, patlama sonrası radyasyon seviyelerinde bir artış yaşanmadığını da vurguladı.
Moskova: "Provokasyon"
Rusya, saldırı iddialarını kesin bir dille reddetti. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Ukrayna’nın suçlamalarının “provokasyon” olduğunu söyledi.
Peskov, saldırıyla ilgili detaylı bir bilgiye sahip olmadıklarını ve Rusya’nın nükleer altyapıyı hedef almadığını belirtti.
Çernobil Felaketi ve Bölgenin Günümüzdeki Durumu
Çernobil Nükleer Santrali, 26 Nisan 1986’da yaşanan felaketle dünya tarihinin en büyük nükleer kazalarından birine sahne olmuştu.
Dördüncü reaktörde gerçekleşen patlama, Hiroşima’ya atılan atom bombasının 50 katına eşdeğer bir radyoaktif sızıntıya neden oldu. Türkiye dahil birçok ülke, yayılan radyoaktif bulutlardan etkilendi. Bazı bağımsız araştırmalara göre, Çernobil faciası doğrudan ya da dolaylı olarak yaklaşık 200 bin kişinin ölümüne yol açtı.
Patlamanın ardından santral çevresindeki geniş tarım alanlarında radyasyon seviyeleri yüksek olduğu için uzun süre tarım yasaklandı ve yapılaşmaya izin verilmedi. Ancak, Haziran 2024’te Londra merkezli New Scientist dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, santral çevresindeki tarım arazilerinin yüzde 80’inde artık güvenli gıda üretimi yapılabileceği belirtildi.
2016 yılında, radyoaktif sızıntıyı engellemek için dördüncü reaktörün üzerine 275 metre genişliğinde ve 108 metre uzunluğunda dev bir çelik kalkan inşa edildi. Yapım maliyeti yaklaşık 1,6 milyar dolar olan bu kalkanın, yüz yıl boyunca reaktördeki olası sızıntıları önlemesi planlanıyordu.
Çernobil’de Güvenlik Endişeleri Artıyor
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarının başlamasının ardından, IAEA Ocak 2023’te Çernobil’e güvenlik ve nükleer uzmanlarından oluşan kalıcı bir misyon gönderdi.
Uzmanlar, santralin soğutma havuzunun dibinde halen büyük miktarda radyoaktif madde bulunduğunu belirtiyor. Çernobil’deki reaktör enkazının günümüzde hâlâ risk taşıdığını vurgulayan uzmanlar, daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç olduğunu ifade ediyor.
Bu son patlama, Çernobil’in güvenliği ve bölgedeki nükleer riskler konusunda uluslararası toplumun daha fazla dikkat göstermesi gerektiğini ortaya koyuyor.
