Zelenskiy’den BM’ye sert uyarı: Savaş çağında açıklamalar yetmiyor
Zelenskiy, BM Genel Kurulu’nda uluslararası kurumların “etkisiz” kaldığını söyleyip İHA ve yapay zekânın savaşları dönüştürdüğü uyarısını yaptı. “Putin’i şimdi durdurmak daha ucuz” diyerek somut ve bağlayıcı adım çağrısında bulundu.
Yerel Gündem 
Zelenskiy’den BM’ye sert uyarı: “Savaş çağında açıklamalar yetmiyor”
YEREL GÜNDEM / NEW YORK
Genel Kurul’da “etkisizlik” eleştirisi
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 80. oturumunda yaptığı konuşmada, savaş yaşayan ülkelere yönelik uluslararası mekanizmaların “etkisiz” kaldığını söyleyerek BM’yi ağır biçimde eleştirdi. “Kendi güvenliğimizi yalnızca biz garanti edebiliriz” diyen Zelenskiy, Sudan, Somali ve Filistin örneklerini anımsatıp “Onlarca yıldır sadece açıklamalar” sözleriyle kurumsal tepkilerin sahadaki gerçekliği dönüştürmediğini vurguladı.
Yeni savaş mimarisi: İHA ve yapay zekâ çağında güvenlik
Konuşmasının büyük bölümünü teknolojinin savaş üzerindeki etkisine ayıran Zelenskiy, “Artık en basit insansız hava araçları bile binlerce kilometre uçabiliyor. Savaş teknolojisi coğrafya tanımıyor, dünyayı yeniden şekillendiriyor” dedi. Yakın bir gelecekte İHA’ların “İHA’larla savaştığı”, kritik altyapıları hedef aldığı ve insan müdahalesinin en aza indiği senaryoların gündelik gerçeklik olacağına işaret etti. Bu çerçevede, yalnızca birkaç kişinin kontrol ettiği yapay zekâ sistemlerinin çatışmanın doğasını kökten değiştireceğini, uluslararası hukukun da ancak “gerçekten savunmaya istekli ve güçlü ortaklarla” anlam kazanabileceğini söyledi.
“Putin’i şimdi durdurmak daha ucuz”
Zelenskiy, küresel liderlere Rusya’ya karşı somut adımlar atma çağrısını yineledi: “Ukrayna’nın yaşam hakkını korumak için İHA üretmekten başka seçeneği yok. Gerçekler basit: Bu savaşı şimdi durdurmak, yeraltı kreşleri ya da dev sığınaklar inşa etmekten daha ucuz. Putin’i şimdi durdurmak, her limanı ve her gemiyi deniz drone’larına karşı korumaya çalışmaktan daha ucuz.” Ukrayna lideri, Rusya’yı durdurmanın gecikmesi halinde, konvansiyonel ve hibrit tehditlerin maliyetinin katlanarak artacağı uyarısında bulundu.
BM’ye reform ve bağlayıcı adım çağrısı
Ukrayna Cumhurbaşkanı, Genel Kurul kürsüsünden BM’nin krizlere ilişkin tepkisinin “bildiri ve çağrıların ötesine” geçmesi gerektiğini belirtti. Zelenskiy’e göre, “güvenlik garantisi yok, yalnızca silahlı dostlar var” anlayışını değiştirecek olan; bağlayıcı kararlar, hızlandırılmış yaptırım mekanizmaları ve sivillerin korunmasına yönelik pratik, denetlenebilir uygulamalar. Kiev yönetimi, savaş teknolojilerinin yaygınlaştığı bir dönemde uluslararası hukukun caydırıcılığının, sahada eşzamanlı koruma ve tedarik politikalarıyla desteklenmesi gerektiğini savunuyor.
Küresel dengeyi zorlayan üç eksen: Hukuk, teknoloji, ittifaklar
Zelenskiy’nin mesajları, üç eksende yoğunlaştı: Birincisi, uluslararası hukukun uygulanması için siyasi irade ve icra araçlarının güçlendirilmesi. İkincisi, İHA’lar ve yapay zekânın tetiklediği “yeni savaş mimarisine” uygun kolektif savunma ve sivil koruma protokolleri. Üçüncüsü ise ittifakların güvenlik garantileri ile tedarik zincirlerini eşleştiren, hızlı karar alabilen işleyişe kavuşması. Kiev, bu eksenler kesişmeden kalıcı barış zemini oluşmayacağını düşünüyor.
Sahadan siyasete: Mesajın muhatabı kim?
Zelenskiy’nin “silahlar hayatta kalmayı belirliyor” tespiti, 31 aydır süren savaşın “yıpratma” dinamiğine atıf niteliğinde. Ukrayna, cephede inisiyatif almak için İHA üretimi ve tedariki ile hava savunmasının süratle desteklenmesini istiyor. Buna paralel olarak, BM ve bölgesel ittifaklardan beklenen; hem sivil koridorlar ve enerji altyapısının güvenliği hem de saldırı kapasitesine karşı caydırıcılık üretmek. Kiev’in mesajı; yalnızca destek talebi değil, yeni güvenlik paradigmasına uyum çağrısı olarak da okunuyor.
