Nepal’de Hami Nepal dalgası: Yumruk sembolü, dış fon tartışması ve Çin-ABD denkleminde sokağın dili
Nepal’de Hami Nepal öncülüğünde yükselen gençlik protestoları, yumruk sembolü ve STK fonları etrafında “dış müdahale” tartışmalarını alevlendirdi. USAID fonları, Soros bağlantısı iddiaları ve Çin-ABD rekabeti, süreci jeopolitik bir satranç tahtasına taşıyor.
Yerel Gündem 
Nepal’de ‘Hami Nepal’ dalgası: Yumruk sembolü, dış fon tartışması ve Çin-ABD denkleminde sokağın dili
YEREL GÜNDEM / KATMANDU
Gençleri sokağa taşıyan yeni ağlar ve semboller
Nepal’de haftalardır süren protestolar, sosyal medya üzerinden hızla örgütlenen gençlerin sahaya çıkmasıyla ülke gündemini belirliyor. Instagram, Discord ve kısa videolarla yayılan “nasıl eylem yapılır” içerikleri, özellikle öğrencileri harekete geçiriyor. Hami Nepal adlı oluşumun resmi hesaplarında yer alan sıkılı yumruk işareti, Sırbistan’daki Otpor’dan beri “renkli devrimlerin” ayırt edici simgesi olarak biliniyor. Bu görsel tercih, hareketin niteliğine dair tartışmaları alevlendirirken, “Nepokids” etiketiyle ayrıcalıklı ailelerin çocuklarına tanınan imtiyazlara yönelik öfke de sokak sloganiklerine yön veriyor.
Sudan Gurung kimdir?
Hami Nepal’in öne çıkan ismi Sudan Gurung, 1988 doğumlu. DJ’lik ve etkinlik organizasyonculuğu geçmişi bulunan Gurung, 2015’teki büyük deprem sonrası gönüllüleri çevrimiçi kanallarda buluşturarak Hami Nepal çatısını kurdu. Başlangıçta yardımlaşma eksenli görülen yapı, zaman içinde gençlik hareketine evrildi. “Nepo Kids” kampanyasıyla binlerce genci mobilize edebilmesi, Gurung’un özellikle popüler kültürle kurduğu temas sayesinde kitlelere erişebildiğini gösteriyor.
USAID, STK ağı ve Soros tartışması
Protestoların finansmanı ve organizasyonunda sivil toplum kuruluşlarının rolü, Nepal siyasetinin en sıcak başlığı. Yıllardır ABD’nin kalkınma ajansı USAID üzerinden ülkeye aktarılan fonların önemli bölümünün kamu yerine STK’lar aracılığıyla dağıtılması, şeffaflık tartışmalarını büyütüyor. Eleştirilerde, fon akışının ayrıntılarının hükümete açıklanmadığı; bunun da “dış etkiler” iddialarını güçlendirdiği belirtiliyor. Hami Nepal’in kullandığı yumruk sembolü, kimi yorumcularca George Soros’un Açık Toplum ağları ve geçmiş “renkli devrim” ikonografisiyle ilişkilendiriliyor. Öte yandan bu iddialar bağımsız şekilde doğrulanmış değil; hareket temsilcileri eylemlerin “gençlerin adalet ve fırsat eşitliği talebi” olduğunu savunuyor.
Renkli devrimlerin mirası: Otpor’dan Hong Kong’a
Nepal’deki semboller ve taktikler, son 25 yılda farklı coğrafyalarda görülen kitlesel hareketleri hatırlatıyor. 2000’de Sırbistan’da Otpor!, yumruk simgesini küresel bir muhalefet ikonuna dönüştürdü. 2003 Gürcistan Gül Devrimi ve 2004 Ukrayna Turuncu Devrimi, öğrenci örgütlenmeleri ve uluslararası sivil ağların desteğiyle hızla büyüdü. 2011’de Kahire’de Tahrir Meydanı ve 2014’te Hong Kong’daki Şemsiye Hareketi, dijital çağın toplumsal mobilizasyon gücünü ortaya koydu. Nepal’deki tablo da benzer yöntem ve görsellerin yeni bir varyasyonu olarak okunuyor; ancak her ülkenin bağlamı ve sonuçları farklı.
Çin-ABD bilek güreşi: Nepal nereye?
Jeopolitik arka planda Nepal, Çin ve ABD arasında nüfuz rekabetinin basıncını hissediyor. Çin, Kuşak-Yol girişimi kapsamında altyapı yatırımlarını artırırken; ABD kanadı, onlarca yıldır kalkınma fonları ve STK ağlarıyla sahada. 2022’de imzalanan yüz milyonlarca dolarlık yardım paketlerinin yalnızca sınırlı kısmının merkezi yönetime, kalanının ise sivil toplum kuruluşlarına aktarılması, “devletin yerine STK’lar mı ikame ediliyor?” tartışmasını derinleştiriyor. Analistlere göre bu tablo, sokak hareketlerinin iç dinamikleriyle dış etkiler iddialarını iç içe geçirerek politik kutuplaşmayı artırabilir.
Olası senaryolar: Reform mu, kutuplaşma mı?
Kısa vadede hükümetin şeffaflık ve yolsuzlukla mücadele başlıklarında somut adımlar açıklaması, gerilimi düşürmenin en gerçekçi yolu olarak görülüyor. Aksi halde, güvenlik önlemleri ile meydan mobilizasyonunun birbirini beslediği bir çıkmaz kapıda. Orta vadede ise seçim takvimleri, ekonomik kırılganlıklar ve bölgesel güçlerin sahadaki hamleleri, Nepal’in yönünü belirleyecek. Eylemlere katılan gençler “fırsat eşitliği ve adalet” talep ediyor; muhalifleri “dış müdahale” uyarısı yapıyor; iktidar kanadı ise düzeni koruma söylemini öne çıkarıyor. Son sözü, sahadaki tansiyonun seviyesi ve kurumların kriz yönetimi belirleyecek.
Kaynak: Gözde Sula / Odatv
