Zelenskiy’den Erdoğan’a Davet: Türkiye Ve Ukrayna Arasında Stratejik Yeni Dönem Mi Başlıyor?
Türkiye ve Ukrayna arasında Serbest Ticaret Anlaşması (STA) ve Serbest Dolaşım Anlaşması’nın imzalanması, iki ülke için ekonomik, stratejik ve diplomatik kazanımlar sunabilir. Ukrayna’nın yeniden inşasında Türkiye’nin rolü, ticaret hacmi, savunma iş birliği ve halklar arası etkileşim açısından büyük fırsatlar doğuruyor.
Editor1
Zelenskiy’den Erdoğan’a Davet: Türkiye Ve Ukrayna Arasında Stratejik Yeni Dönem Mi Başlıyor?
YUSUF İNAN / YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı ülkesine davet ederek Türkiye ile Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzalamaya hazır olduklarını duyurdu. Bu adım, savaş sonrası Ukrayna'nın ekonomik toparlanması ve iki ülke arasındaki stratejik iş birliğinin daha da derinleşmesi açısından kritik bir dönüm noktası olabilir. Peki, bu anlaşma Türkiye ve Ukrayna için ne tür avantajlar sağlayacak? Serbest dolaşım anlaşması gibi ek protokoller imzalanırsa iki ülke halkları ve iş dünyası için nasıl bir fayda doğar? Uluslararası hukuk, ekonomi ve strateji perspektiflerinden bu olası anlaşmayı değerlendirdik.
Türkiye Ve Ukrayna Arasında Serbest Ticaret Anlaşması: İki Ülkeye Ne Kazandırır?
Serbest Ticaret Anlaşması (STA), taraf ülkeler arasında gümrük vergilerini kaldırarak veya azaltarak ticareti kolaylaştıran ve ekonomik iş birliğini güçlendiren bir düzenlemedir. Türkiye ve Ukrayna arasında böyle bir anlaşma imzalanması halinde, iki ülke için şu avantajlar ortaya çıkacaktır:
-
Ticaret Hacminde Artış:
- Türkiye, Ukrayna’nın en büyük ticaret ortaklarından biri olarak ihracatını artırabilir. 2023 yılında Türkiye'nin Ukrayna'ya ihracatı 5 milyar dolara yaklaşırken, ithalatı 4 milyar dolar civarındaydı. STA’nın yürürlüğe girmesiyle bu rakamların önemli ölçüde artması beklenebilir.
- Özellikle savunma sanayii, tarım ürünleri, otomotiv yedek parça, enerji sektörü gibi alanlarda yeni iş birlikleri doğabilir.
-
Savunma ve Teknoloji İş Birliği:
- Bayraktar TB2 gibi Türk yapımı insansız hava araçları (İHA) Ukrayna için kritik önem taşırken, Ukrayna’nın da motor teknolojileri konusunda Türkiye'ye önemli katkılar sunduğu biliniyor.
- STA ile iki ülke arasında savunma sanayii ve teknoloji transferleri kolaylaşabilir.
-
Tarım ve Gıda Sektöründe Yeni Pazarlar:
- Ukrayna, dünyanın en büyük tahıl üreticilerinden biri. Türkiye’nin tarımsal ürünlere erişimi kolaylaşırken, Türk tarım makineleri ve gıda işleme teknolojileri Ukrayna’da daha fazla yer edinebilir.
-
Türk Müteahhitler İçin Yeni Fırsatlar:
- Ukrayna’nın yeniden inşası sürecinde Türk inşaat şirketleri büyük bir rol oynayabilir. Ukrayna’da altyapının yüzde 50’den fazlası savaşta zarar gördü ve bu alanın yeniden yapılandırılmasında Türk firmalarının yer alması, Türkiye’nin inşaat sektörü için büyük bir ekonomik fırsat sunacaktır.
Serbest Dolaşım Anlaşması İmzalanırsa Ne Olur?
STA’nın yanı sıra bir Serbest Dolaşım Anlaşması (SDA) da imzalanması, iki ülke vatandaşları açısından önemli avantajlar sunabilir. Böyle bir anlaşmanın getireceği bazı kazanımlar şunlardır:
-
Vizesiz Geniş Kapsamlı Geçiş:
- Hali hazırda Türkiye ve Ukrayna vatandaşları pasaportsuz sadece kimlik kartlarıyla seyahat edebiliyor. Ancak Serbest Dolaşım Anlaşması ile bu süreç daha uzun süreli oturum ve çalışma izinlerine genişletilebilir.
-
İki Ülke Arasında İşgücü Mobilitesi:
- Türk iş insanları ve yatırımcıları, Ukrayna’da daha kolay şirket kurabilir, fabrika açabilir, yatırım yapabilir.
- Ukraynalılar Türkiye’de daha rahat istihdam edilebilir ve çalışma izinleri süreci hızlandırılabilir.
-
Eğitim ve Kültürel Değişim Programları:
- Ukrayna’daki üniversiteler ile Türkiye arasındaki akademik iş birlikleri artabilir, öğrenci değişim programları genişletilebilir.
- Ukraynalılar Türkiye’de uzun süreli eğitim alabilir ve Türk öğrenciler Ukrayna’daki mühendislik, tıp ve teknoloji okullarında eğitim görebilir.
-
İkili Turizmde Artış:
- Halihazırda Türkiye’ye gelen Ukraynalı turist sayısı yılda 1,5 milyonun üzerinde. Serbest dolaşımın getirdiği kolaylıklarla birlikte bu sayının artması beklenebilir.
Ukrayna’nın Yeniden İnşası: Türkiye’nin Rolü Ne Olacak?
Savaş nedeniyle Ukrayna’nın altyapısı, enerji hatları, konutları ve sanayi tesisleri büyük zarar gördü. Türkiye, özellikle inşaat, enerji, ulaştırma ve tarım sektörlerinde Ukrayna’nın yeniden inşasında kritik bir rol oynayabilir.
-
Türk İnşaat Şirketleri Öncü Olabilir:
- Türk müteahhitleri, havalimanları, yollar, köprüler, kamu binaları ve konut projelerinde büyük projelere imza atabilir.
- Türkiye, son 20 yılda Orta Asya, Afrika ve Körfez ülkelerinde büyük inşaat projeleri yürüttü, Ukrayna’da da benzer bir sürecin başlatılması mümkün olabilir.
-
Lojistik ve Ulaşım Altyapısında İş Birliği:
- Karadeniz üzerinden deniz taşımacılığı geliştirilerek Ukrayna limanları Türkiye ile daha sıkı entegre hale gelebilir.
- Tren yolları ve kara yolları bağlantıları güçlendirilebilir.
-
Enerji ve Doğal Gaz Alanında İş Birliği:
- Ukrayna, Avrupa’ya enerji geçişi sağlayan önemli bir ülke konumunda. Türkiye ve Ukrayna’nın ortak enerji projeleri geliştirmesi, hem iki ülke hem de Avrupa için enerji güvenliğini artırabilir.
Uluslararası Hukuk Ve Stratejik Analiz
-
Uluslararası Hukuk Açısından:
- Serbest Ticaret Anlaşması ve Serbest Dolaşım Anlaşması, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ve Avrupa Birliği (AB) ile uyumlu şekilde düzenlenmelidir.
- Ukrayna’nın AB üyelik sürecine zarar vermeyecek şekilde Türkiye ile özel bir ekonomik bölge oluşturulabilir.
-
Jeopolitik Etkiler:
- Türkiye, Ukrayna ile yakın iş birliği yaparak Karadeniz’deki stratejik etkisini artırabilir.
- Avrupa Birliği ve NATO, Türkiye’nin Ukrayna ile yaptığı anlaşmalara büyük ilgi gösterebilir ve Türkiye’nin Ukrayna’daki varlığı Batı ittifakının bölgedeki gücünü artırabilir.
-
Bölgesel Güvenlik:
- Türkiye ve Ukrayna arasındaki yakınlaşma, Karadeniz’deki dengeyi değiştirebilir.
- Türkiye’nin arabuluculuk rolü sayesinde Rusya ile dengeli bir politika izleyerek bölgesel güvenliği sağlaması da mümkündür.
Sonuç: Türkiye Ve Ukrayna İçin Tarihi Bir Dönemeç
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ukrayna ziyareti ve Serbest Ticaret Anlaşması’nın imzalanması, iki ülke arasındaki ekonomik, askeri ve diplomatik bağları güçlendirebilir. Ayrıca, Serbest Dolaşım Anlaşması’nın imzalanması durumunda halklar arasındaki etkileşim hızlanabilir ve iş gücü, eğitim, turizm gibi alanlarda büyük kazanımlar sağlanabilir. Türkiye'nin Ukrayna'nın yeniden inşasında rol alması, hem Türk ekonomisi için büyük bir fırsat hem de bölgesel barış için kritik bir adım olacaktır.
YUSUF İNAN / YEREL GÜNDEM
